Dłużnik, który zmaga się z koniecznością spłaty zaległych zobowiązań lub z egzekucją komorniczą może skorzystać z zapisów ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, przewidujących opcję ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Skuteczne ogłoszenie bankructwa konsumenckiego oznacza nie tylko zaspokojenie roszczeń wierzycieli w możliwie największym stopniu – to także umorzenie tej części zobowiązań, której dłużnik nie jest w stanie spłacić i wejście w kolejny etap życia bez niespłaconych należności, wizyt windykatorów albo komornika. Pierwszym krokiem do tego, by ogłosić upadłość, jest złożenie prawidłowo wypełnionego, kompletnego wniosku we właściwym sądzie. Podpowiadamy, jak to zrobić i o czym należy pamiętać, aby wniosek nie został odrzucony.

Upadłość konsumencka – na czym polega?

W Internecie można znaleźć wiele definicji, określających, co to jest upadłość konsumencka – niektóre z nich są zrozumiałe jedynie dla prawników, niewiele mówiąc przeciętnemu konsumentowi, czyli osobie najbardziej zainteresowanej tą kwestią. Najprościej rzecz biorąc upadłość konsumencka to możliwość ogłoszenia upadłości przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Podstawą do złożenia wniosku o ogłoszenie bankructwa osoby prywatnej jest niewypłacalność dłużnika, czyli sytuacja, w której bez winy dłużnika dochodzi do powstania zadłużenia przeterminowanego.
Co ważne, wniosek o upadłość może złożyć jedynie dłużnik, który:

mieszka i na stałe przebywa w Polsce,
nie prowadzi działalności gospodarczej od co najmniej 1 roku,
nie jest wspólnikiem osobowej spółki handlowej lub przestał być wspólnikiem spółki co najmniej na 1 rok przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką,
nie ogłaszał upadłości w ciągu ostatnich 10 lat.

Bezpośrednim skutkiem przeprowadzonego postępowania upadłościowego jest oddłużenie osoby ogłaszającej upadłość, przy czym to sąd decyduje o tym, w jaki sposób i w jakim zakresie zostaną zaspokojone roszczenia poszczególnych wierzycieli.

Przygotowanie wniosku o upadłość

Podstawą do skutecznego ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest prawidłowo wypełniony wniosek, który należy złożyć we właściwym sądzie. W przypadku bankructwa konsumenckiego będzie to Sąd Rejonowy, Wydział Gospodarczy ds. Upadłościowych właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika. Co istotne, od 1 stycznia 2016 roku wnioski o upadłość konsumencką muszą być składane na formularzu określonym w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, a wymagane informacje obejmują:

dane identyfikacyjne konsumenta (w tym nr PESEL),
rzetelny i pełny wykaz składników majątku konsumenta,
adresy miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika,
aktualny wykaz wierzycieli, ich adresów oraz kwot poszczególnych wierzytelności wraz z terminami zapłaty,
aktualny wykaz zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika oraz daty ich ustanowienia,
listę wierzytelności spornych (jeśli istnieją wierzytelności, które dłużnik uznaje za nienależne),
określenie okoliczności, które według dłużnika uzasadniają złożenie wniosku o upadłość konsumencką,
oświadczenie o tym, iż nie zachodzą żadne negatywne przesłanki do ogłoszenia upadłości przez składającego wniosek dłużnika,
własnoręczny podpis dłużnika,
odpis wniosku, przeznaczony dla syndyka.

Myślisz o upadłości konsumenckiej, ale przerażają Cię koszty pomocy prawnej? Zrób to sam – z pomocą naszego poradnika! Zawiera on gotowe wnioski o upadłość konsumencką oraz instrukcję krok po kroku. Sprawdź.

„Upadłość konsumencka – zrób to sam!” –
kliknij i odbierz 200 zł na zakup poradnika!

Postępowanie likwidacyjne – jak przebiega?

Aktualnie obowiązujące regulacje prawne dopuszczają ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu z wierzycielami, w efekcie czego dłużnik może uniknąć likwidacji całości swego majątku. Jeśli jednak z jakiegoś względu upadłość jest ogłaszana w trybie likwidacyjnym, wszystkie składniki majątku dłużnika (za wyjątkiem podstawowych przedmiotów codziennego użytku) podlegają spieniężeniu przez syndyka. Następnie uzyskana kwota jest przeznaczana na zaspokojenie roszczeń wierzycieli zgodnie z zatwierdzoną listą wierzytelności.

W przypadku, gdy majątek dłużnika jest niewystarczający, by spłacić należności wobec wierzycieli (dzieje się tak w większości przypadków), sąd ustala plan spłaty i określa kwotę, którą dłużnik co miesiąc musi przekazywać syndykowi na poczet spłaty zobowiązań niezaspokojonych po likwidacji majątku. Plan spłaty może być ustalony maksymalnie na 3 lata z możliwością przedłużenia go w wyjątkowych okolicznościach. Po realizacji planu spłaty pozostała część długów jest umarzana, a sam proces upadłości konsumenckiej się kończy. Należy jednak mieć na uwadze, że istnieje grupa zobowiązań, które nie podlegają umorzeniu – są to:

alimenty,
renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
zobowiązania do zapłaty orzeczonych sądownie kar grzywny, do wykonania obowiązku naprawienia szkody (w tym do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub prawomocnie stwierdzonego wykroczenia) oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonego przez sąd jako środek karny,
zobowiązania wobec wierzycieli, których dłużnik umyślnie nie ujawnił ogłaszając upadłość i którzy nie brali udziału w postępowaniu upadłościowym.