Znaczenie opinii o możliwości wykonania układu

Postępowanie restrukturyzacyjne służy spłacie przez dłużnika wierzytelności i umożliwieniu mu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Założenia te zawsze należy mieć „z tyłu głowy” zarówno planując restrukturyzację, jak i prowadząc samo postępowanie.

Przede wszystkim właśnie z tego względu dłużnik, opracowując propozycje układowe – a więc mówiąc najogólniej metody oddłużenia – powinien dołożyć wszelkich starań, aby każdego z wierzycieli zaspokoić w maksymalny możliwy sposób. Jednocześnie – co stanowi jedno z większych wyzwań – propozycje te muszą być realne, a więc po prostu możliwe do wykonania. Kwestię tę oceniają organy postępowania, a ich opinia przeważnie ma duże znaczenie podczas głosowania nad układem przez wierzycieli. Kto więc i na jakiej podstawie bada perspektywy na realizację układu?

Opinia nadzorcy albo zarządcy może zdecydować o układzie

Stosownie do przepisów Prawa restrukturyzacyjnego nadzorca sądowy albo zarządca składa na zgromadzeniu wierzycieli opinię o możliwości wykonania układu. Wynika z tego, że przedłożenie tego rodzaju opinii zgromadzeniu wierzycieli jest obowiązkiem nadzorcy albo zarządcy. Nawiasem mówiąc, ich obowiązkiem jest także wzięcie udziału w samym zgromadzeniu wierzycieli zwołanym w celu głosowania nad układem. Jednocześnie wypada podkreślić, że już sam fakt posługiwania się przez ustawodawcę terminem „opinia” oznacza, że stanowisko pozasądowych organów postępowania w kwestii możliwości wykonania układu nie ma charakteru wiążącego. Dlatego wierzyciele mają prawo przegłosować układ nawet wówczas, gdy nadzorca sądowy albo zarządca wydadzą negatywną opinię w kwestii możliwości jego wykonania.

Jednak w praktyce jest to rzadko spotykana sytuacja. Wynika to przede wszystkim z faktu, że właściwie każdemu wierzycielowi zależy na przyjęciu takiego układu, który stwarza prawdopodobne perspektywy na zaspokojenie przysługujących im roszczeń. Stąd, kiedy pojawiają się głosy krytyczne – zwłaszcza tak poważne – co do szans na realizację zaproponowanych rozwiązań oddłużenia przedsiębiorcy, przeważnie nabierają oni daleko idącego dystansu przed poparciem układu.

Liczą się tylko obiektywne oceny

Ze względu więc na znaczenie, jakie dla biegu restrukturyzacji ma omawiana tu opinia, nadzorca lub zarządca powinni dołożyć należytej staranności przy jej sporządzaniu. Ważne więc jest, aby oparli się na sprawdzonych i pewnych danych dotyczących kondycji przedsiębiorstwa. W końcu to od tego w jakim dokładnie położeniu znalazł się dłużnik i ile wart jest jego majątek podlegający restrukturyzacji, zależą możliwości realizacji układu. Im więc ta kondycja jest gorsza, tym mniejsze szanse na wywiązanie się przez dłużnika ze składanych obietnic.

W związku z tym opracowanie prawidłowej opinii o możliwości wykonania układu wymaga specjalistycznej, prawniczej i ekonomicznej, wiedzy. Zresztą posiadanie tego rodzaju informacji przez nadzorcę sądowego albo zarządcę jest potwierdzany w ramach ubiegania się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego, która jest konieczna do objęcia tych funkcji. Wydaje się – chociaż teza ta jest dyskusyjna – że przy opracowywaniu przedmiotowej opinii jej autorzy mają prawo skorzystać z opinii zewnętrznych podmiotów. Może to być szczególnie przydatne w bardziej rozbudowanych i skomplikowanych sprawach, gdy w grę wchodzi duża suma wierzytelności bądź majątek znacznych rozmiarów.

Warto także pamiętać, że ustawodawca milczy o formie, w jakiej opinia ma zostać przedłożona zgromadzeniu wierzycieli. Nie ma więc przeszkód przed jej zakomunikowaniem ustnie, choć forma pisemna jest zdecydowanie częściej spotykana. Korzystanie z niej jest także zalecane ze względów praktycznych – w końcu takie opracowanie może zostać wcześniej rozesłane członkom zgromadzenia wierzycieli, co z kolei znacznie ułatwia im zapoznanie się z treścią opinii oraz podjęcie decyzji co do głosowania „za” lub „przeciw” układowi