Wniosek o upadłość konsumencką – kiedy warto złożyć?

Możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej, czyli zredukowania albo nawet całkowitego umorzenia zobowiązań zaciągniętych przez osobę fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej ani nie jest wspólnikiem osobowej spółki handlowej, została wprowadzona do polskiego prawodawstwa w 2009 roku. Mimo tego jeszcze do niedawna opcja ta nie cieszyła się szczególną popularnością wśród niewypłacalnych osób prywatnych ze względu na bardzo rygorystyczne wymogi (w tym także finansowe), które należało spełnić, by móc upadłość ogłosić.

Sytuacja zmieniła się wraz z nowelizacją ustawy Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne z dniem 31 grudnia 2014 roku, która jako nadrzędną zasadę wprowadziła umorzenie zobowiązań osoby składającej wniosek o upadłość konsumencką. Dopiero w następnej kolejności zaspokajane są roszczenia wierzycieli, o ile jest to możliwe. To zmiana radykalna, ponieważ przed nowelizacją priorytetem były właśnie roszczenia wysuwane przez wierzycieli, co sprawiało, że upadłość konsumencką ogłaszały jedynie nieliczne osoby prywatne. Najlepszym dowodem na to, że nowelizacja spełniła pokładane w niej nadzieje jest fakt, iż w samym tylko 2015 roku sądy w Polsce orzekły ponad 1800 upadłości konsumenckich, czyli około 30 razy więcej, niż w przeciągu poprzednich 5 lat.

Warunki skorzystania z upadłości konsumenckiej

Złagodzenie wymogów nie oznacza jednak, że ich wcale nie ma. Warto także pamiętać, że aktualne regulacje prawne nie narzucają żadnych ram czasowych dla osób chcących wnioskować o upadłość konsumencką. W praktyce oznacza to, że wniosek można złożyć w dowolnym momencie po zaistnieniu okoliczności uzasadniających jego złożenie, jednak nie wcześniej, niż po faktycznym zaistnieniu stanu niewypłacalności. Ze stanem takim mamy do czynienia wtedy, gdy powstaje zadłużenie przeterminowane, którego dłużnik nie jest w stanie uregulować, jednak nie może to być zadłużenie, w które dłużnik wpadł z własnej winy.

Co istotne, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może być złożony wyłącznie przez dłużnika – nie istnieje możliwość złożenia go przez wierzycieli ani przez sąd na wniosek wierzycieli. Upadłość konsumencka jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem, a wnioskować o nią może osoba fizyczna, która:

• nie prowadzi działalności gospodarczej,
• przestała być wspólnikiem w osobowej spółce handlowej, przy czym od dnia wykreślenia z właściwego rejestru upłynął co najmniej 1 rok.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż małżeństwo nie może wspólnie wnioskować o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jednak każdy z małżonków może złożyć własny wniosek pod warunkiem spełniania wyżej wymienionych wymogów.

Co musi zawierać wniosek o upadłość konsumencką?

Pod względem formalnym także obowiązują określone wymogi, przy czym przepisy nie określają w żaden sposób układu treści wniosku (poszczególne elementy teoretycznie mogą być rozmieszczone w dowolny wybrany przez wnioskodawcę sposób), choć dobrą praktyką jest trzymanie się układu treści przyjętego zwyczajowo dla tego typu pism. Prawidłowo sporządzony wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musi zawierać:

• oznaczenie konsumenta (imię, nazwisko, numer PESEL,adres zamieszkania),
• aktualny i pełny wykaz majątku konsumenta wraz z szacunkową wyceną jego wartości,
• wykaz miejsc, w których aktualnie znajduje się majątek konsumenta (dokładne adresy),
• wykaz wierzycieli wraz z ich adresami oraz wielkością wierzytelności wobec każdego z nich i terminami zapłaty,
• wykaz wierzytelności spornych, o ile są (mowa o wierzytelnościach uznawanych przez wnioskodawcę za nienależne),
• listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku konsumenta (wraz z datami ich ustanowienia),
• wskazanie okoliczności uzasadniających złożenie wniosku o upadłość,
• oświadczenie o niezachodzeniu negatywnych przesłanek ogłoszenia upadłości,
• własnoręczny podpis wnioskodawcy.

Do wniosku o upadłość konsumencką powinien być również dołączony jego odpis, który zostanie przekazany syndykowi po ogłoszeniu upadłości, należy również uiścić należną opłatę sądową w wysokości 30 zł.