Wierzyciel w postępowaniu upadłościowym – co może zrobić, gdy nie zgadza się z treścią listy?

Zgodnie z Prawem upadłościowym postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. Niestety w upadłości rzadko kiedy udaje się uratować biznes dłużnika, założenie to o wiele łatwiej zrealizować w ramach restrukturyzacji. Wynika to z faktu, że przeważnie upadły dłużnik posiada zbyt duże zadłużenie, aby po zaspokojeniu wierzycieli jeszcze zostało cokolwiek do uratowania. Jakie są natomiast najważniejsze uprawnienia wierzycieli upadłego? W rzeczywistości ich realizacja zależy od treści listy wierzytelności.

Lista wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

Ustalenie listy wierzytelności jest zadaniem syndyka masy upadłości. Do jej sporządzania może on przystąpić po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności i sprawdzeniu zgłoszonych wierzytelności, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności. W praktyce jest to niezwykle istotny dokument, w dużej mierze przesądzający o przebiegu postępowania upadłościowego – a zwłaszcza o możliwości realizowania swoich uprawnień przez wierzycieli upadłego dłużnika.

W związku z tym ustawodawca jasno sprecyzował elementy, które muszą znaleźć się na liście wierzytelności. Obok danych identyfikujących wierzycieli jest to m.in. suma każdej wierzytelności podlegającej uznaniu; kategoria, w jakiej wierzytelność podlega zaspokojeniu; informacja o istnieniu i rodzaju zabezpieczenia wierzytelności oraz czy wierzytelność jest uzależniona od warunku. Fakt złożenia listy wierzytelności sędziemu-komisarzowi podlega obwieszczeniu. I właśnie od tego dnia biednie termin na złożenie ewentualnego sprzeciwu przez wierzycieli.

Jak zaskarżyć listę wierzytelności?

Wierzyciel kwestionujący treść listy wierzytelności ma prawo złożyć sprzeciw co do uznania wierzytelności – w przypadku wierzyciela umieszczonego na liście wierzytelności – bądź odmowy uznania wierzytelności w przypadku wierzyciela, któremu odmówiono uznania zgłoszonej wierzytelności. Wierzyciel ma prawo złożyć taki sprzeciw w ciągu dwóch tygodni licząc od dnia obwieszczenia o złożeniu listy wierzytelności. Warto podkreślić, że w tym samym terminie swój sprzeciw ma prawo zgłosić także upadły. Jednak możliwość taka pojawia się tylko wówczas, gdy lista wierzytelności nie jest zgodna z wnioskami lub oświadczeniami upadłego. Natomiast, jeżeli upadły nie składał oświadczeń, mimo iż był do tego wezwany, może zgłosić sprzeciw tylko wtedy, gdy wykaże, że nie złożył oświadczeń z przyczyn od niego niezależnych.

Jak napisać sprzeciw co do treści listy wierzytelności?

Omawiany tu sprzeciw zawsze musi spełniać wymogi formalne charakterystyczne dla pisma procesowego, a ponadto wskazywać zaskarżoną wierzytelność oraz zawierać wniosek co do uznania albo odmowy uznania wierzytelności wraz z uzasadnieniem i wskazaniem dowodów na jego poparcie. Niezwykle istotnym jest, aby pamiętać o treści art. 258 ust. 1 Prawa upadłościowego. Zgodnie z tym przepisem sprzeciw może być oparty wyłącznie na twierdzeniach i zarzutach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności. Inne twierdzenia i zarzuty mogą być zgłoszone tylko wtedy, gdy wierzyciel wykaże, że ich wcześniejsze zgłoszenie było niemożliwe albo że potrzeba ich wskazania wynikła później. Dodatkowo, jeżeli wierzytelność jest stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, sprzeciw może być oparty tylko na zdarzeniach powstałych po zamknięciu rozprawy w sprawie, w której orzeczenie zostało wydane. Zdarzenia potwierdza się dowodem na piśmie.

Sprzeciw jest rozpoznawany w terminie dwóch miesięcy od jego wniesienia. Przeważnie rozpoznaje się go na posiedzeniu niejawnym, ale istnieje możliwość wyznaczenia rozprawy w celu załatwienia tej sprawy. O takiej rozprawie zawiadamia się syndyka, upadłego oraz wierzyciela, który wniósł sprzeciw, i wierzyciela, którego wierzytelności sprzeciw dotyczy. Niestawiennictwo tych osób, nawet usprawiedliwione, nie wstrzymuje wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Przy czym w toku postępowania wywołanego wniesieniem sprzeciwu syndyk ma prawa i obowiązki uczestnika postępowania.