Układ częściowy – rozwiązanie największych problemów dłużnika

Oddłużenie zawsze stanowi trudne i skomplikowane zadanie, oznaczające konieczność przeprowadzenia różnego rodzaju czynności. Im bardziej rozbudowana jest struktura zadłużenia, tym trudniejszym jest wyjście z kryzysu zadłużenia.

W takich okolicznościach niekiedy warto sięgnąć po układ częściowy, który – jak sama nazwa wskazuje – dotyczy tylko niektórych zobowiązań. Jednak, aby zawrzeć układ częściowy należy zachować szereg wymogów przewidzianych przez Prawo restrukturyzacyjne, wśród których najważniejsze dotyczą doboru wierzycieli, którzy mogą zostać objęci układem częściowym.

Jak więc doprowadzić do jego zawarcia?

Kto może zostać objęty układem częściowym?

Prawo restrukturyzacyjne przewiduje, że dłużnik może złożyć propozycje układowe dotyczące jedynie niektórych zobowiązań, których restrukturyzacja ma zasadniczy wpływ na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa dłużnika. Tym samym dłużnik nie może dowolnie, jedynie na podstawie swojego uznania, wybrać wierzycieli, których obejmie układem częściowym. Kluczową kwestią jest to, aby wierzyciele ci posiadali zobowiązania o kluczowym charakterze dla powodzenie restrukturyzacji – przy czym przeważnie chodzi tu po prostu o ich wysokość. Ponadto – co jest niezwykle istotne – układ częściowy może zostać przyjęty i zatwierdzony wyłącznie w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo przyspieszonym postępowaniu układowym.

Sprawdź: Restrukturyzacja firmy

Ustawodawca przewidział, że wyodrębnienie wierzycieli do układu częściowego musi nastąpić na podstawie kryteriów obiektywnych, jednoznacznych, uzasadnionych ekonomicznie oraz dotyczących stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem, z których wynikają zobowiązania objęte propozycjami układowymi. Oczywiście wykluczone jest objęcie danego wierzyciela układem częściowym jedynie na podstawie jego osobistych cech czy też wynikających z prywatnych relacji, jakie wiążą go z dłużnikiem. Poza tym układ częściowy nigdy nie może mieć na celu pominięcia wierzyciela przeciwnego zawarciu układu. Choć sam fakt, że dany wierzyciel sprzeciwia się układowi sam przez się nie oznacza, iż musi on zostać włączony do układu częściowego.

Przykłady wierzytelności „nadających się” do układu częściowego

Sporym ułatwieniem przy podejmowaniu decyzji co do objęcia określonej wierzytelności układem częściowym jest przykładowy katalog – zawarty w Prawie restrukturyzacyjnym – zobowiązań, które mogą zostać nim objęte. Należą do nich wierzytelności: z tytułu finansowania działalności dłużnika przez udzielone kredyty, pożyczki i inne podobne instrumenty; z tytułu umów o zasadniczym znaczeniu dla funkcjonowania przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności z tytułu dostawy najważniejszych materiałów lub umów leasingu majątku niezbędnego dla działalności prowadzonej przez dłużnika; zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską na przedmiotach i prawach niezbędnych do prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika; największe określone według sumy.

Jak już zostało wspomniane katalog ten ma jedynie przykładowy charakter, a więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby także innego rodzaju wierzytelności objąć układem częściowym. W praktyce zaś to właśnie, na które wskazał sam ustawodawca są kwalifikowane do restrukturyzacji na mocy układu częściowego. Wynika to w dużej mierze z obaw o zakwestionowanie przez sąd kryteriów wyboru wierzytelności, co z kolei pociąga za sobą daleko idące skutki. Otóż w postępowaniu o zatwierdzenie układu sąd odmawia zatwierdzenia układu częściowego w przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem określonych we wniosku o zatwierdzenie układu częściowego kryteriów wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym.

Natomiast niezwłocznie po złożeniu wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego sąd orzeka w przedmiocie zgodności z prawem kryteriów wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym. W przypadku negatywnego rozstrzygnięcia, dłużnik może próbować je wzruszyć za pomocą zażalenia. W terminie na jego złożenie dłużnik może także zaproponować inne kryteria wyodrębnienia wierzycieli.