Syndyk – kim jest i czym się zajmuje?

Syndyk masy upadłościowej to najogólniej rzecz biorąc osoba, której zadaniem jest przeprowadzanie postępowania upadłościowego firm postawionych w stan upadłości. W praktyce sprowadza się to najczęściej do konieczności zlikwidowania majątku danego podmiotu w taki sposób, by możliwie najpełniej zaspokoić roszczenia wierzycieli. Syndykiem może być wyłącznie osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Sam zawód zmienił zatem nazwę z syndyk na doradca restrukturyzacyjny. Syndyk zaś to już tylko funkcja w toku postępowania upadłościowego.

W myśl aktualnie obowiązujących regulacji prawnych (prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne) likwidacja przedsiębiorstwa jest jednak ostatecznością. Jeśli ze względów racjonalnych możliwe jest zachowanie tego podmiotu, zadaniem doradcy restrukturyzacyjnego jest zadbanie o to, by tak się stało. Praktyka pokazuje jednak, że do tego typu sytuacji dochodziło bardzo rzadko. Według niektórych źródeł zaledwie około 1% przedsięborstw postawionych w stan upadłości przed wprowadzeniem w życie zapisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne przetrwało postępowanie upadłościowe.

Tę sytuację miała zmienić wprowadzona w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku wspomniana wyżej ustawa Prawo restrukturyzacyjne, która nadała licencję doradcy restrukturyzacyjnego wszystkim osobom posiadającym przed jej wejściem w życie uprawnienia syndyka (ponad 900 osób). W myśl nowych regulacji zadaniem doradcy restrukturyzacyjnego będzie przede wszystkim przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego, którego celem jest uchronienie danej firmy przed upadłością. Liczni specjaliści wskazują, że z racji specyfiki wykonywanego zawody dotychczasowi syndykowie mają niewielkie doświadczenie w restrukturyzacji, a tym samym ustawa nie spełni pokładanych w niej nadziei. Nie jest to jednak przedmiotem tego wpisu.

Wskazać bowiem należy, że postępowania upadłościowe w dotychczasowej formule będą funkcjonować i wymagają nadal fachowców. Przyjrzyjmy się zatem specyfice pełnienia funkcji syndyka w toku postępowania upadłościowego.

Syndyk masy upadłościowej – jego prawa i obowiązki

Syndyk jest przede wszystkim zobligowany do likwidacji majątku upadłego i zaspokojenia roszczeń wierzycieli. W tym celu syndyk uprawniony jest do uzyskiwania od organów administracji rządowej oraz samorządów terytorialnych wszelkich danych, które mają związek z majątkiem upadłego. Poza powyższym do zadań syndyka należy także m.in.:

• informowanie wierzycieli o ogłoszeniu upadłości,
• dokonywanie spisu inwentarza oraz oszacowanie masy upadłości
• przygotowanie planu likwidacyjnego,
• sprawowanie należytej pieczy nad majątkiem upadłego,
• sprzedaż majątku upadłego,
• sporządzanie listy wierzytelności.

Po zakończeniu postępowania likwidacyjnego obowiązkiem syndyka jest sporządzenie sprawozdania z wykonanych czynności oraz sprawozdania rachunkowego (wraz z uzasadnieniem), a także sprawozdania końcowego (ostatecznego) i złożenie go u osoby nadzorującej działania syndyka, którą jest sędzia-komisarz.

Jak zostać syndykiem?

Jak już wspomnieliśmy syndykiem (pełnić tę rolę w postępowaniu upadłościowym) możę wyłacznie osoboa posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. W chwili obecnej licencję doradcy restrukturyzacyjnego (uprawniającą do pełnienia funkcji syndyka) może uzyskać wyłącznie osoba, która:

• legitymuje się obywatelstwem jednego z krajów Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo jednego z państw członkowskich EFTA,
• posługuje się polszczyzną w stopniu pozwalającym na wykonywanie czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy,
• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiada wyższe wykształcenie (stopień magistra) zdobyte w Polsce lub odpowiadający magistrowi stopień uzyskany na studiach zagranicznych,
• nie figuruje w rejestrze niewypłacalnych dłużników KRS,
• przez przynajmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem albo wydzieloną częścią przedsiębiorstwa w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego,
• posiada nieposzlakowaną opinię,
• nie była karana za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
• nie jest podejrzana ani oskarżona o popełnienie przestępstwa skarbowego lub przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego,
• nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu syndyka,
• z pozytywnym wynikiem złożyła egzamin przed powołaną przez Ministra Sprawiedliwości Komisją Egzaminacyjną.