Przedsiębiorstwa często tworzą plany i strategie rozwojowe aby realizować swoją wizję wzrostu firmy. Niestety ale często towarzyszą temu braki w zakresie strategii finansowej. W niektórych przypadkach mogą one całkowicie zniwelować potencjalne korzyści a wręcz nawet zachwiać stabilnością firmy.

Najczęstsze błędy związane z tworzeniem strategii rozwoju polegają na tym, że nie towarzyszy temu precyzyjny plan finansowy. Inną często spotykaną sytuacją jest niedopasowanie strategii rozwoju do strategii finansowej.

Opiszę powyższe zagadnienia na kilku przykładach.

1. Strategia finansowa jako element strategii rozwoju – kapitał obrotowy

Najczęstsze błędy związane z tworzeniem strategii rozwoju polegają na tym, że nie towarzyszy temu precyzyjny plan finansowy. Inną często spotykaną sytuacją jest niedopasowanie strategii rozwoju do strategii finansowej.

Opiszę powyższe zagadnienia na kilku przykładach.

Producent bloczków betonowych dostał raport półroczny. W pozycji gotówka w kasie widnieje kwota 2,5 mln złotych. Ponieważ zapotrzebowanie na produkty firmy jest coraz większe decyduje się ona na zakup dodatkowej linii produkcyjnej. Za 1,7 mln złoty kupuje używaną linię z Niemiec. Niestety w międzyczasie wykonawca dużego kontraktu ze Szczecina przeciąga płatności. Mija dwa i pół miesiąca od terminów zapłaty a pieniądze nie spływają. Firma nie mając wolnych środków ani niewykorzystanych linii kredytowych zaczyna zwlekać z płatnościami dla kontrahentów. Aby nie psuć morale firmy wynagrodzenia są płacone natomiast powstają zaległości w ZUS i Urzędzie Skarbowym. Tymczasem pojawia się zapytanie ofertowe na duży kontrakt, który mógłby dać zbyt na 5-cio miesięczną produkcję. Niestety firma nie jest w stanie zapłacić zaległego ZUS’u i jej oferta zostaje odrzucona.

2. Strategia finansowa jako element strategii rozwoju – sposób finansowania

Kolejny przykład dotyczy firmy magazynowej świadczącej usługi dla branży FMCG. Rosnący popyt w sektorze obuwia skłania firmę do inwestycji w nowoczesne regały i system IT. Firma udaje się do banku i podwyższa limit kredytowy o kwotę 1,3 mln PLN. Kwota ta jest w pełni wystarczająca na pokrycie prawie całości wymaganych nakładów inwestycyjnych. Inwestycja zostaje zrealizowana w ciągu 9 miesięcy. W tym okresie firma negocjuje warunki przedłużenia 2 dużych umów na kolejny rok. Ze względu na zaostrzoną walkę konkurencyjną i bojąc się o utratę przychodów podjęto decyzję o zmniejszeniu cen dla odbiorców. Na zakończenie roku obrotowego firma widzi, że przychody urosły o 24% natomiast zysk netto spadł o 17%. Bank widząc sprawozdanie firmy podejmuje decyzję o zmniejszeniu limitu kredytowego do pierwotnego poziomu 6 mln zł. Firma ma przejściowe problemy z płynnością i musi zwlekać z płatnościami na rzecz dostawców. Jedna z firm odmawia współpracy i nasz przedsiębiorca musi angażować czas i pieniądze aby przekonać pozostałych, że to tylko krótkotrwałe problemy.

3. Jak uniknąć błędów w tworzeniu strategii finansowej

Powyższe przykłady pokazują jak niedopasowanie strategii finansowej do strategii rozwoju może przyczynić się do kłopotów płynnościowych i nadwyrężenia reputacji.

• W pierwszym przypadku przedsiębiorca „wyjął” środki z kapitału obrotowego i przeznaczył je na inwestycję. W momencie kiedy te środki były potrzebne na płatności zobowiązań firma ratowała się niepłaceniem wierzytelności wobec ZUS’u i Urzędu Skarbowego. Przypłaciła to jednak utratą potencjalnego kontraktu.

• W drugim przykładzie przedsiębiorca co prawda skorzystał z kredytu bankowego na realizację inwestycji ale nie był to właściwy kredyt. Kredyt obrotowy został przez bank obniżony po przeglądzie rocznym i firma wpadła w kłopoty płynnościowe. Dodatkowo utraciła jednego z dostawców i musiała zaangażować się w przekonywanie pozostałych, że sytuacja finansowa w firmie jest pod kontrolą.

Podsumowanie

Budując strategię rozwoju należy ją zsynchronizować ze strategią finansową. Należy pamiętać, że każda inwestycja musi mieć określone źródło finansowania i źródło spłaty.

• Śledźmy dokładnie zależności w obszarze kapitału obrotowego. Rotacja zapasów, należności i zobowiązań. Pamiętajmy, że w branżach cyklicznych (jak np. budowlanka) czy sezonowych (jak np. sprzedaż biżuterii) rotacja kapitału jest mocno nieliniowa. To, że w danym momencie jest na koncie dużo gotówki nie oznacza, że za chwilę nie będzie maksymalnego debetu na rachunku.
• Bieżmy poprawkę na to, że ktoś może się opóźnić. Kilku spóźnialskich i mamy już sporą kwotę.
• Decydując się na finansowanie zewnętrzne dopasujmy je do cyklu życia inwestycji. Inwestycja 5-letnia nie powinna być finansowana rocznym kredytem obrotowym.