Podstawowymi celami istnienia każdego przedsiębiorstwa są: przetrwanie na rynku, rozwój własnej działalności, osiągnięcie przewagi nad konkurencją i wynikające z niej wzmocnienie swojej pozycji na rynku. Aby te cele skutecznie osiągać, niezbędne jest efektywne zarządzanie organizacją na wszystkich szczeblach, w czym niezwykle pomocne jest opracowanie i wdrożenie dobrej strategii firmy.

Czym właściwie jest strategia firmy?

Definicji strategii powstało do dziś co najmniej kilka, ale wszystkie mają pewne cechy wspólne, które naszym zdaniem najlepiej określają istotę strategii firmy. Najogólniej mówiąc strategia jest spójną koncepcją funkcjonowania przedsiębiorstwa, która została stworzona w oparciu o pewne kluczowe wybory, pozwalające danej organizacji w łatwiejszy sposób osiągać zakładane cele. Co ważne, strategia zawsze powinna być ukierunkowana na optymalne wykorzystanie bieżącego potencjału firmy, a tworząc ją bezwzględnie należy brać pod uwagę sposób dystrybucji dostępnych zasobów.

Co składa się na strategię firmy?

Jak już wspomnieliśmy powyżej, nie istnieje żadna sztywna i dająca się zastosować w każdej sytuacji definicja strategii przedsiębiorstwa, nie znaczy to jednak, iż nie można określić niezbędnych składowych każdej właściwie stworzonej strategii. W tym kontekście plan strategiczny firmy powinien zawierać następujące elementy:

jasno zdefiniowaną wizję oraz misję, tzn. sprecyzowane i klarownie określone podstawowe zamierzenia oraz aspiracje;
domenę działania, czyli skonkretyzowane rynki zbytu, a także zakładane sposoby dystrybucji produktów oraz usług przedsiębiorstwa w obrębie branży, w której firma funkcjonuje;
przewagę strategiczną, czyli obiektywną ocenę kompetencji firmy w porównaniu do bezpośredniej konkurencji oraz określenie posiadanych lub możliwych do uzyskania w przyszłości zasobów, które pozwolą na osiągnięcie dominacji nad konkurencją;
cele strategiczne, czyli precyzyjnie zdefiniowane cele, do których zrealizowania będzie dążyć przedsiębiorstwo w przyszłości;
funkcjonalne programy operacyjne, czyli sprawnie działające schematy określające sposoby realizacji przyjętej strategii na poziomie codziennego funkcjonowania organizacji, uwzględniając osoby i działy odpowiedzialne za wdrażanie konkretnych elementów strategii. Funkcjonalne programy operacyjne powinny także precyzować środki przeznaczone na poszczególne działania, przewidywane tempo prac, a także ich konsekwencje finansowe dla organizacji.

Co cechuje dobrą strategię przedsiębiorstwa?

Samo stworzenie strategii firmy nie gwarantuje sukcesu, choć nie ulega wątpliwości, że w istotny sposób zwiększa jego szanse na osiągnięcie go. Dobra strategia to taka, która nie tylko jest dostosowana do możliwości danej organizacji i jest oparta o założenie, iż bezpośrednie otoczenie biznesowe oraz realia rynkowe ulegają nieustannym zmianom. Powinna być ona także:

prosta – oznacza to, że nie ma potrzeby nadmiernie komplikować strategii w nadziei, że stanie się lepsza. Zdecydowanie lepiej sprawdzi się taka strategia działania, która będzie zrozumiała i klarowna dla otoczenia, w jakim na co dzień funkcjonuje firma. Dotyczy to zarówno pracowników (dzięki temu łatwiej i sprawniej będą mogli ją wdrożyć), klientów (dzięki temu wiedzą, czego mogą oczekiwać po firmie), jak i partnerów biznesowych (łatwiej mogą podjąć decyzję co do nawiązania współpracy z firmą).
spójna wewnętrznie – mówiąc najprościej chodzi o to, by wybory dokonywane przez firmę współgrały ze sposobami wdrażania ich w życie. Przykładowo, strategia firmy produkcyjnej, która skupia się na dostarczaniu tanich rozwiązań w zakresie maszyn rolniczych, z góry zakłada adresowanie oferty wyłącznie do określonej grupy docelowej, konkretne strategie cenowe, sposoby dystrybucji produktów itd. I tej strategii powinny być podporządkowane wszystkie kluczowe decyzje dotyczące np. rozbudowy infrastruktury, poszerzenia oferty czy dodatkowych usług;
spójna zewnętrznie – chodzi o możliwie najlepsze, optymalne dostosowanie strategii firmy nie tylko do bieżących trendów na rynku, w obrębie którego przedsiębiorstwo funkcjonuje. Ważne jest również przewidywanie kierunku potencjalnych zmian, czynników mających istotny wpływ na działalność przedsiębiorstwa, a także przemian w oczekiwaniach i wymaganiach konsumentów.

Niezbędne okresowe przeglądy

Prawidłowa realizacja przyjętej strategii wiąże się także z koniecznością monitorowania jej postępów i weryfikacji w zakresie adekwatności do bieżących realiów rynkowych, oczekiwań konsumentów, możliwości dalszej realizacji strategii w jej obecnej postaci w kontekście aktualnych zasobów firmy. Warto zauważyć, że zaniedbania w tym zakresie mogą nie tylko zachwiać pozycją przedsiębiorstwa na rynku, ale nawet doprowadzić je do upadku. Doskonałym przykładem tego, czym grozi brak weryfikacji strategii działania firmy, są losy niegdysiejszego potentata rynku telefonii komórkowej – marki Nokia. Od chwili wejścia na rynek smartfonów Nokia praktycznie z dnia na dzień utraciła pozycję lidera w branży, a niedługo później została przejęta przez konkurencję. Można było zapobiec takiemu obrotowi spraw właśnie poprzez zweryfikowanie obowiązującej wówczas strategii w kontekście zmiany sytuacji rynkowej i stworzenie nowej, dostosowanej do realiów. Dodajmy jeszcze, że Nokia to tylko jeden z przykładów – z pewnością spektakularny, ale nie odosobniony. Weryfikacja strategii przedsiębiorstwa jest kluczowa nie tylko dla utrzymania przewagi konkurencyjnej, ale przede wszystkim dla przetrwania firmy. Warto o tym zawsze pamiętać.

Zobacz więcej z kategorii: dla przedsiębiorców