W momencie, gdy problemy przedsiębiorstwa zaczynają przybierać niebezpiecznie silne rozmiary, wdrożenie restrukturyzacji może okazać się ostatnią deską ratunku. Przy czym zawsze szanse na powodzenie działań naprawczych w dużej mierze zależą od momentu, w którym zostaną wdrożone – stąd nigdy nie należy zwlekać z restrukturyzacją. Jednak w praktyce rozróżnienie, czy w realiach danej sprawy można jeszcze skorzystać z rozwiązań Prawa restrukturyzacyjnego czy też należy już ogłosić upadłość bywa trudne. Składa się na to szereg okoliczności, w tym chociażby „bliskość”, a nawet wręcz tożsamość przesłanek rozpoczynania postępowań skatalogowanych w Prawie restrukturyzacyjnym oraz w Prawie upadłościowym.

Stąd warto pamiętać, że w polskim systemie prawa restrukturyzacja zawsze ma pierwszeństwo przed upadłością – aczkolwiek nie zawsze należy za wszelką cenę do rozpoczęcia właśnie postępowania restrukturyzacyjnego. Co to oznacza?

Podstawowym czynnikiem jest niewypłacalność

Przepisy Prawa upadłościowego jasno stanowią, że upadłość ogłasza się wówczas, gdy dłużnik stał się niewypłacalny – a więc utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, co domniemuje się m.in. w sytuacji, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Natomiast – na mocy Prawa restrukturyzacyjnego – restrukturyzację można rozpocząć wówczas, gdy dłużnik jest niewypłacalny (w powyższym sensie) bądź znalazł się w stanie zagrożenia niewypłacalnością. Jasne więc jest, że w momencie, gdy przedsiębiorca popadł w stan niewypłacalności z powodzeniem może wybrać pomiędzy upadłością bądź restrukturyzacją – choć oczywiście należy pamiętać, że obranie konkretnego z postępowań restrukturyzacyjnych zawsze zależy od szczegółowych przesłanek każdego z nich.

Jednak częściowa zbieżność pomiędzy podstawami do stosowania Prawa upadłościowego oraz Prawa restrukturyzacyjnego powoduje pewne praktyczne problemy, sprowadzające się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, które z rozwiązań wybrać. W istocie udzielenie dobrej odpowiedzi na takie pytanie możliwe jest tylko wówczas, gdy przeprowadzi się bardzo dokładną – prawną i ekonomiczną – analizę sytuacji. Bez tego nie sposób wyobrazić sobie podjęcie właściwej decyzji. Pomimo wyraźnych preferencji ustawodawcy.

Sąd najpierw zajmie się restrukturyzacją

Przynajmniej od czasu wprowadzenia nowego ustawodawstwa w zakresie upadłości i restrukturyzacji jasne jest, że polski prawodawca zdecydowanie bardziej preferuje drugie z tych rozwiązań. Przekłada się to także na kolejność rozpatrywania wniosków – w końcu może zdarzyć się, że do sądu wpłynie właściwie równocześnie wniosek o ogłoszenie upadłości oraz o rozpoczęcie restrukturyzacji dłużnika. Wówczas – stosownie do przepisów Prawa restrukturyzacyjnego – w pierwszej kolejności rozpatruje się wniosek restrukturyzacyjny. Jednocześnie obowiązkiem sądu upadłościowego jest wstrzymanie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego. Aczkolwiek w żadnym wypadku nie oznacza to zakazu odpowiedniego zabezpieczenia majątku dłużnika.

Oczywiście są to założenia o charakterze ogólnym. Ustawodawca dopuszcza także inne rozwiązania – np. połączenie do wspólnego rozpoznania każdego ze wskazanych tu wniosków. Dzieje się tak wówczas, gdy wstrzymanie rozpoznania wniosku upadłościowego sprzeciwia się interes ogółu wierzycieli.

W każdym jednak razie preferencje ustawodawcy, wyraźnie wskazujący na pierwszeństwo restrukturyzacji nad upadłością nie powinny w prosty sposób przekładać się na decyzje dłużnika. Nigdy nie należy porzucać wspomnianych powyżej, pogłębionych analiz. Rzeczywiście bardzo często okazuje się, że restrukturyzacja faktycznie jest najlepszym rozwiązaniem – jednak zawsze należy to stwierdzić po dogłębnym badaniu stanu przedsiębiorstwa. W przeciwnym razie może okazać się, że dłużnik straci szanse na oddłużenie albo też – wręcz przeciwnie – postanowi ogłosić upadłość, pomimo tego, że były perspektywy na skuteczną restrukturyzację.

Zobacz więcej z kategorii: dla przedsiębiorców