Restrukturyzacja zatrudnienia

Jak zrestrukturyzować zatrudnienie w firmie?

Dane makroekonomiczne dotyczące gospodarczych skutków pandemii pokazują, że Polska – podobnie, jak niektóre kraje Regionu – przechodzi przez obecny kryzys stosunkowo dobrze. Wysokie wskaźniki produkcji przemysłowej czy stosunkowo niska stopa bezrobocia może być tego najlepszym przykładem. Jednak tego rodzaju dane z pewnością nie w pełni oddają całą złożoność i trudność sytuacji. Nie ma wątpliwości, że wiele branż boryka się z bardzo poważnymi trudnościami, nie mogąc prowadzić normalnej działalności właściwie przez ostatnich kilkanaście miesięcy, co z kolei powoduje chociażby wzrost zainteresowania postępowaniami restrukturyzacyjnymi – w tym jego uproszczoną formą. Jasne jest, że jednym z najczęściej spotykanych sposobów ratowania biznesu jest redukcja zatrudnienia. Jednak błędy popełnione w tym obszarze mogą mieć bardzo poważne, a negatywne konsekwencje – stąd zawsze warto skonsultować takie kroki ze specjalistą. W końcu do skuteczności restrukturyzacji zatrudnienia konieczne jest zarówno jej właściwe zaplanowanie, jak i przeprowadzenie w odpowiednim trybie. 

Prawa i obowiązki pracowników

Na tak naprawdę niestabilną sytuację na rynku pracy wskazują dane dotyczące zwolnień grupowych. Jak informuje Gazeta Prawna w styczniu br. pracodawcy zainicjowali procedurę zwolnień grupowych w stosunku do 2,5 tys. osób – natomiast już w lutym było to 4 tys. zatrudnionych, a w marcu aż 5,7 tys. pracowników. Jednak deklaracje te – jak na razie – przełożyły się na zwolnienia ok. 40% z zakładanej liczby. Niestety, najczęściej zwolnienia grupowe dotyczą branż bezpośrednio dotkniętych ograniczeniami w prowadzeniu działalności – a więc handlu detalicznego czy gastronomii. Nie bez znaczenia jest tu fakt, że w marcu zakończył się „okres ochronny” wynikający ze skorzystania przez przedsiębiorcę z pierwszej tarczy antykryzysowej. Stąd ci, którzy nie skorzystali już z innych środków, zyskali możliwość wypowiadania stosunku pracy bez obaw o konieczność zwrotu otrzymanej pomocy publicznej. 

Mówiąc inaczej – być może rzeczywiście ogólna sytuacja gospodarcza nie wygląda najgorzej, jednak w poszczególnych branżach sytuacja naprawdę ciągle jest bardzo trudna i właściwie bez pełnego „odmrożenia” gospodarki trudno wyobrazić sobie jej zmianę. W tej perspektywie zwolnienia wydają się dla wielu nieuniknione. Wiadomo, że grupowe rozwiązywanie z pracownikami stosunku pracy wymaga podporządkowania się przepisom ustawy o zwolnieniach grupowych. Natomiast w jaki sposób kwestia ta przedstawia się w przypadku postępowania restrukturyzacyjnego – zwłaszcza jego uproszczonej wersji?

Zatrudnienie a Prawo restrukturyzacyjne 

Zarówno w przypadku postępowań skatalogowanych w Prawie restrukturyzacyjnym, jak i uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego znajduje zastosowanie ogólna zasada, zgodnie z którą wierzytelności wynikające ze stosunku pracy nie są objęte układem. Jednak pracownik ma prawo wyrazić zgodę na to, aby jego wierzytelność została zrestrukturyzowano na mocy układu. Aczkolwiek zgoda w tym zakresie musi zostać wyrażona w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Przy czym wyrażenie tej zgody może nastąpić także ustnie do protokołu zgromadzenia wierzycieli. 

Jednocześnie należy podkreślić, że najdalej idące skutki dla relacji restrukturyzowany pracodawca-pracownicy ustawodawca przewidział dla postępowania sanacyjnego. W tym przypadku przepisy Prawa restrukturyzacyjnego wprost stanowią, że otwarcie restrukturyzacji wpływa na stosunki pracy i wywołuje takie same skutki w zakresie praw i obowiązków pracowników oraz pracodawcy, jak ogłoszenie upadłości. W praktyce prowadzi to przede wszystkim do wyłączenia stosowania szeregu przepisów Kodeksu pracy chroniących pracowników przed rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem. To z kolei oznacza zyskanie przez sanowanego przedsiębiorcę szerokich możliwość zmian w strukturze zatrudnienia swojej firmy – a tym samym zoptymalizowania kosztów prowadzenia przez niego działalności. To oczywiście zdecydowanie zwiększa szanse na sukces restrukturyzacji.