Prawo restrukturyzacyjne sposób na uratowanie firmy w dobie kryzysu!

W dzisiejszych trudnych czasach wielu przedsiębiorców popadło w kłopoty finansowe. Wielu z nich poszukuje informacji nt. rządowych programów wsparcia przedsiębiorców (tutaj przeczytasz więcej na temat tych programów). Warto jednak w tym miejscu przypomnieć, że w polskim prawie od 1 stycznia 2016 roku funkcjonują bardzo elastyczne narzędzia, których celem jest uratowanie przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Poniżej przedstawię dlaczego warto skorzystać z prawa restrukturyzacyjnego i postępowań restrukturyzacyjnych w dobie koronawirusa.

Główne korzyści płynące z otwarcia postępowań restrukturyzacyjnych

Postępowania restrukturyzacyjne posiadają wiele różnych korzyści dla firm zmagających się z problemami finansowymi. Postarałem się jednak w ramach tego wpisu opisać te, które na bazie mojego doświadczenia (uczestniczyłem już w ok. 100 postępowań restrukturyzacyjnych w różnej formie), wydają mi się najważniejsze. W związku z czym opiszę tutaj: ochronę przed egzekucją, zyskanie czasu na naprawę przedsiębiorstwa i rozmowę z wierzycielami, możliwość prowadzenia negocjacji z wszystkimi wierzycielami jednocześnie, możliwość odstąpienia od kontraktów, możliwość przeprowadzenia zwolnień grupowych bez rygorów prawa pracy, ochrona przed odpowiedzialnością członków zarządu. Ważnym elementem zmiany prawa z 1 stycznia 2016 roku było również wprowadzenie instytucji przygotowanej likwidacji (tzw. prepack). Nie jest to co prawda instytucja prawa restrukturyzacyjnego (tylko prawa upadłościowego) ale również wpisuje się w instytucje pozwalającą ratować przedsiębiorstwa przed ogłoszeniem upadłości i stąd pozwolę sobie również na jej opisanie w tym wpisie.

Ochrona przed egzekucją

W pierwszej kolejności wskazać należy, że otwarcie postępowań restrukturyzacyjnych (przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego) powoduje zawieszenie toczących się postępowań egzekucyjnych wobec przedsiębiorstwa. Dodatkowo nowe postępowania egzekucyjne nie mogą być w czasie restrukturyzacji wszczynane. W przypadku postępowania sanacyjnego mamy nawet zawieszone wszelkie postępowania egzekucyjne skierowane przez wierzyciela zabiezpieczonego rzeczowo na majątku przedsiębiorstwa, jest to zatem bardzo daleka ochrona.

Zyskanie czasu na naprawę przedsiębiorstwa i rozmowę z wierzycielami

Podstawowym atutem wynikającym pośrednio z powyższej ochrony przed egzekucją jest zyskanie czasu na naprawę przedsiębiorstwa (lub też przeczekania trudnego okresu na rynku np. okresu pandemii) i odbudowę pozycji rynkowej czy też płynności finansowej przedsiębiorstwa. Ten czas to też czas na spokojną i rzeczową rozmowę z wierzycielami. Co istotne rozmowy z wierzycielami w toku restrukturyzacji odbywają się w bardziej równorzędnej relacji gdyż nie są obarczone ryzykiem egzekucji po stronie wierzyciela. Można zatem powiedzieć, że restrukturyzacja powoduje poprawę pozycji negocjacyjnej dłużnika względem wierzycieli. Ma to kolosalne znaczenie, gdyż wiemy wszyscy, że działanie pod presją czasu i w warunkach strachu (chociażby przed egzekucją, czy wypowiedzeniem umowy) powoduje, że zazwyczaj nie jesteśmy w stanie uzyskać satysfakcjonującego nas porozumienia.

Możliwość prowadzenia negocjacji z wszystkimi wierzycielami jednocześnie

Ważnym aspektem prawa restrukturyzacyjnego jest możliwość rozmowy z wszystkimi wierzycielami jednocześnie, tj. chociażby poprzez przesłanie propozycji układowych do wszystkich wierzycieli. Dlaczego to jest takie ważne? Inaczej bowiem, gdy rozmawia się z poszczególnymi wierzycielami, nie uwzględnia się holistycznie sytuacji przedsiębiorstwa i wszystkich wierzycieli a jedynie sytuację tego konkretnego wierzyciela, który co oczywiste będzie dążył do maksymalizacji swojego zwrotu. Mam wtedy sytuację którą ja określam jako „efekt za krótkiej kołdry”. Co prawda dogadaliśmy się z jednym wierzycielem, ale brakuje już nam środków na pozostałych. W założeniu prawa restrukturyzacyjnego taka sytuacja nam nie grozi, gdyż przedstawione propozycje układowe są przygotowane w oparciu o realne możliwości płatnicze dłużnika przy uwzględnieniu wszystkich wierzycieli przedsiębiorstwa.

Możliwość odstąpienia od kontraktów

Ważnym elementem postępowania sanacyjnego (najbardziej zaawansowanego postępowania restrukturyzacyjnego) jest możliwość odstąpienia od kontraktów np. nierentownych. Odstąpić można od umów wzajemnych, które nie zostały wykonane w całości lub części przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego, jeżeli świadczenie drugiej strony wynikające z tej umowy jest świadczeniem niepodzielnym. Daje to dużą możliwość kreowania nowej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstwa. Szczegóły tych działań określa plan restrukturyzacyjny, który musi być przygotowany przez osobę posiadającą uprawnienia doradcy restrukturyzacyjnego.

Możliwość przeprowadzenia zwolnień grupowych bez rygorów prawa pracy

W toku postępowania sanacyjnego zarządca może również przeprowadzić zwolnienia pracowników (w tym grupowe) na takiej samej zasadzie jak syndyk, czyli omijamy w ten sposób cały szereg przepisów prawa pracy. Konsekwencją tego udogodnienia jest po pierwsze, że zwolnienia są dla pracodawcy dużo tańsze, ale również sam efekt zwolnień (w postaci obniżenia miesięcznych wydatków na pensje pracowników) następuje dużo szybciej.

Ochrona przed odpowiedzialnością członków zarządu

Warto również pamiętać, że otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego ma kluczowe znaczenie dla członków zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Otwarcie postępowania bowiem, podobnie jak złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, zwalnia członków zarządu z odpowiedzialności majątkiem osobistym za długi spółki kapitałowej. Ustawodawca w ten sposób, chce dodatkowo przymusić członków zarządu do składania wniosków o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Innymi słowy, jeżeli nie złożysz jako członek zarządu spółki kapitałowej, wniosku ogłoszenie upadłości lub nie otworzysz we właściwym czasie postępowania restrukturyzacyjnego grozi Ci, że będziesz odpowiadał za długi spółki swoim prywatnym majątkiem.

Przygotowana likwidacja, czyli tzw. prepack

Ustawodawca wprowadził wraz z prawem restrukturyzacyjnym jeszcze jedną niezwykle ciekawą instytucję prawną. Chodzi mi o tzw. prepack (czyli przygotowaną likwidację). W tej instytucji chodzi o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa jako bytu prawnego przy jednoczesnym zachowaniu przedsiębiorstwa jako bytu faktycznego. Jak to rozumieć? Otóż sąd ogłasza w takim przypadku upadłość przedsiębiorstwa przy jednoczesnej zgodzie na sprzedaż całości przedsiębiorstwa przez syndyka na rzecz określonego (wymienionego w postanoweniu podmiotu) za określoną cenę. Do wniosku należy dołączyć wycenę przedsiębiorstwa dokonaną przez biegłego sądowego w zakresie wyceny przedsiębiorstw. Biegłym w tym zakresie jest Robert Kosmal, do którego bloga (prepack.info) odsyłam w zakresie dalszych szczegółów.

Podsumowanie

Powyższe rozważania to tylko telegraficzny skrót możliwości jakie istnieją w polskim porządku prawnym a których celem jest uratowanie przedsiębiorstwa znajdujących się w kryzysie finansowym. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani pomocą w tym zakresie lub chcecie uzyskać więcej informacji na ten temat zachęcam do kontaktu z naszą kancelarią, która od początku istnienia ustawy prawo restrukturyzacyjne specjalizuje się w tym zagadnieniu.