Wprowadzone w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku zmiany w regulacjach prawnych dotyczących prawa upadłościowego oraz restrukturyzacyjnego sprawiły, iż z polskiego porządku prawnego usunięte zostało pojęcie upadłości układowej. Obecnie postępowanie upadłościowe prowadzone jest wyłącznie po to, by firmę zlikwidować, natomiast zawarcie układu przesunięto do regulacji dotyczących restrukturyzacji przedsiębiorstwa.

Ustawodawca przewidział jednak swego rodzaju „furtkę” dla firm, których sytuacja uległa radykalnej poprawie w toku upadłości – jest nią przeprowadzenie postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu w upadłości. Ogólne zapisy na ten temat znajdują się w ustawie Prawo upadłościowe, natomiast większość regulacji w zakresie układu umieszczono w ustawie Prawo restrukturyzacyjne, do której ustawa Prawo upadłościowe odwołuje się bezpośrednio w kontekście układu w upadłości.

Czym jest układ w postępowaniu upadłościowym?

Najważniejszą przyczyną, dla której ustawodawca daje możliwość układu w upadłości, jest fakt, iż inicjatorem postępowania restrukturyzacyjnego jest sam dłużnik i w takim przypadku wierzyciele nie mają możliwości zgłoszenia własnych propozycji układowych. W praktyce oznacza to, że ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu zgodnie z regulacjami obowiązującymi od 1 stycznia 2016 jest dla wierzycieli oraz syndyka korzystne – mogą oni bowiem w tym trybie postępowania zgłaszać swoje propozycje układowe. To również sytuacja korzystniejsza dla dłużnika, ponieważ w toku postępowania upadłościowego wierzyciele mogliby złożyć propozycję nieakceptowalną dla dłużnika, która jednak zostałaby przegłosowana, zmuszając tym samym dłużnika do pogodzenia się z tym faktem.

Zgodnie z aktualnymi regulacjami prawnymi sędzia-komisarz ma obecnie obowiązek zweryfikowania, czy złożone propozycje układowe zostały uprawdopodobnione przez wnioskodawcę, czyli prościej mówiąc, czy istnieje realna szansa na to, iż układ zostanie przyjęty, a następnie wykonany. Jeżeli w ocenie sędziego-komisarza do uprawdopodobnienia nie doszło, zgromadzenie wierzycieli zwoływane celem głosowania nad układem nie odbędzie się. Gwarancję zwołania zgromadzenia wierzycieli daje tylko przedłożenie dowodów potwierdzających poparcie wniosku przez wierzycieli reprezentujących co najmniej 50% sumy wierzytelności uprawniającej do głosowania nad układem.

Co obejmuje układ, a czego nie?

Według obecnie obowiązujących regulacji prawnych upadłość z układem oznacza, iż w zakres układu mogą wejść:

wszystkie wierzytelności osobiste, które powstały przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej),
odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
wierzytelności zależne od warunku, o ile warunek ten ziścił się w trakcie wykonywania układu,
wierzytelności wobec dłużnika, które wynikają z niewykonania w całości lub w części wzajemnej umowy przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (jedynie w przypadku, kiedy świadczenie drugiej strony jest podzielne i wyłącznie w takim zakresie, w jakim strona spełniła świadczenie przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, nie otrzymując wzajemnego świadczenia).

Przepisy regulują również zakres wierzytelności, które ustawowo są wyłączone z układu. Są to:

wierzytelności z tytułu alimentów,
roszczenia o wydanie mienia oraz o zaniechanie naruszenia praw,
wierzytelności, za które dłużnik odpowiada w wyniku nabycia praw do spadku po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (po wejściu spadku do masy układowej albo sanacyjnej),
renty z tytułu odszkodowania za wywołane choroby, niezdolność do pracy, kalectwo lub śmierć,
renty z tytułu zamiany uprawnień w zakresie prawa dożywocia na dożywotnią rentę,
wierzytelności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, których płatnikiem jest dłużnik (w części finansowanej przez ubezpieczonego),
wierzytelności ze stosunku pracy,
wierzytelności zabezpieczone na mieniu dłużnika przez hipotekę, zastawem, zastawem rejestrowym albo hipoteką morską w części, która znajduje pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia (chyba, że wierzyciel zgodził się na objęcie takiej wierzytelności układem – zgoda taka musi być wyrażona w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, także ustnie, najpóźniej przed rozpoczęciem głosowania nad układem),
wierzytelności objęte innym układem (chyba, że układ ten został uchylony).

Propozycje układowe i przyjęcie układu

Propozycje układowe to element, który ma kluczowe znaczenie dla ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. To właśnie w nich muszą zostać określone metody przekształcenia zobowiązań dłużnika wobec wierzycieli i najlepiej zrobić to w taki sposób, by możliwych scenariuszy dla wierzycieli było kilka. Dzięki temu będą oni mieli możliwość wyboru najdogodniejszego z nich, co z kolei daje dłużnikowi większą szansę na pomyślny przebieg głosowania nad układem i jego akceptację.

Propozycje układowe muszą być dołączone do wniosku o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu razem z propozycjami sfinansowania wykonania układu. W przypadku układu przewidującego konwersję wierzytelności na udziały albo akcje, propozycje układowe muszą zawierać:

sumę, o którą miałby zostać podwyższony kapitał zakładowy,
liczbę oraz nominalną wartość nowo ustanowionych udziałów albo akcji lub wartość, o którą zostanie podwyższona wartość nominalna już istniejących udziałów albo akcji,
informację, iż objęcie udziałów albo akcji następuje z wyłączeniem prawa pierwszeństwa lub poboru (nawet wtedy, gdy taka możliwość nie została przewidziana w umowie spółki lub statucie),
określenie typu nowych akcji (imienne czy na okaziciela),
cenę emisyjną nowych akcji,
datę, od której akcje nowej emisji biorą udział w dywidendzie.

W przypadku, gdy propozycje układowe zakładają spłatę należności z zysku wypracowanego przez firmę dłużnika, można w nich określić, jaka dokładnie część zysku będzie przeznaczana na spłatę zobowiązań.

Zatwierdzenie i skutki zawarcia układu

Jeżeli zgromadzenie wierzycieli przyjęło układ, musi on jeszcze zostać zatwierdzony przez sąd (w sentencji wyroku musi być zawarta treść układu), przy czym rozprawa w celu rozpoznania układu nie może odbyć się wcześniej, niż na tydzień od dnia zakończenia zgromadzenia wierzycieli, podczas którego układ został przyjęty. Postanowienie o zatwierdzeniu układu jest obwieszczane.

Do najważniejszych skutków zawarcia układu należy zaliczyć:

związanie wierzycieli układem (układ wiąże tych wierzycieli, których wierzytelności są objęte układem nawet wtedy, gdy nie zostały one umieszczone na liście wierzytelności),
brak związania układem wierzycieli nieujawnionych przez dłużnika,
brak naruszenia przez zawarty układ praw wierzyciela wobec osoby trzeciej,
brak naruszenia przez zawarty układ praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego lub hipoteki morskiej ustanowionych na mieniu dłużnika (nie obowiązuje, gdy uprawniony wyraził zgodę na objęcie układem tak zabezpieczonej wierzytelności),
umorzenie z mocy prawa wszelkich postępowań zabezpieczających i egzekucyjnych prowadzonych przeciwko dłużnikowi (umorzenie następuje z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ),
utrata wykonalności przez tytuły wykonawcze lub egzekucyjne obejmujące wierzytelności objęte układem.

Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty restrukturyzacyjnej pod linkiem: https://kosmal-kwiatkowski.pl/dla-firm/

Zobacz więcej z kategorii: dla przedsiębiorców