Otwarcie postępowania w UPR

Otwarcie postępowania w „nowej” restrukturyzacji

Prace legislacyjne nad nowelą Prawa restrukturyzacyjnego, która ma doprowadzić do wprowadzenia już na stałe rozwiązań znanych z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego wynikającego z „tarczy antykryzysowej”, otwierają szereg pytań dotyczących przyszłości regulacji prawnych zmierzających do instytucjonalnego rozwiązania problemów przedsiębiorców niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością. Biorąc pod uwagę chociażby regulacje prawa unijnego, wydaje się właściwie pewne, że odformalizowanie spraw restrukturyzacyjne, ograniczenie w nich roli sądu, a tym samym dążenie do ich znaczącego przyspieszenie jest praktycznie pewne. W końcu obecnie najwięcej czasu zajmują właśnie różnego rodzaju etapy sprawy restrukturyzacyjnej procedowane przed sądem. Analizując w tym kontekście projekt zmian Prawa restrukturyzacyjnego, warto zwrócić uwagę chociażby na kwestię otwarcia postępowania.

Otwarcie postępowania na nowych zasadach

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że nowe rozwiązania z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego – a precyzyjniej postępowania o zatwierdzenie układu – nie są dokładną kopią uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego wprowadzonego przez ustawodawcę na czas kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa. Z pewnością ustawodawca postanowił skorzystać z doświadczeń ostatnich miesięcy korzystania ze wskazanych tu rozwiązań. W tym kontekście warto zasygnalizować, uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne cieszy się wręcz ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród tych przedsiębiorców, którzy bezpośrednio mierzą się z różnego rodzaju ograniczeniami, a nawet zakazami, w prowadzeniu swoich biznesów.

W każdym razie jedną z podstawowych różnic pomiędzy uproszczoną restrukturyzacją, a jej tradycyjnymi wersjami jest zdecydowanie ułatwienie rozpoczynania takich spraw. Zgodnie przepisami „tarczy antykryzysowej” uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne inicjuje się poprzez dokonanie specjalnego obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W nowych przepisach odpowiednikiem tegoż obwieszczenia, będzie obwieszczenie o ustaleniu dnia układowego. Jeżeli zaś w wyznaczonym terminie dłużnik nie złoży w sądzie wniosku o zatwierdzenie układu, z mocy prawa nastąpi wygaszenie skutków obwieszczenia. 

Najlepsza ochrona przed upadłością

Przeważnie restrukturyzacja jest przedstawiana, jako jeden z podstawowych – a często ostatni z możliwych do zastosowania w realiach danej sprawy – środków ochrony przed ogłoszeniem upadłości. Trudno odmówić słuszności tego rodzaju stwierdzeniu, tym bardziej, że sam ustawodawca stanowi, że celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Oczywiście cele te mają realizować się także w ramach znowelizowanego postępowania o zatwierdzenie układu. W związku z tym – podobnie, jak w przypadku pozostałych z postępowań restrukturyzacyjnych – obwieszczenie o ustaleniu dniu układowego zamknie możliwość ogłoszenia upadłości dłużnika, który dokona tej czynności. Z tego względu przedsiębiorcy borykający się z zagrożeniem upadłością – a jak dobrze wiedzą właściwie wszyscy prawnicy zajmujący się restrukturyzacją – jest ich niestety obecnie coraz więcej, nie muszą się obawiać ewentualnej kumulacji postępowania restrukturyzacyjnego z upadłościowym. Zresztą przyjęcie odmiennej optyki jest po prostu niemożliwe, gdyż stałoby w oczywistej sprzeczności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Co nie oznacza, że w praktyce nie zdarzają się sytuacje, w których sądy – przeważnie zupełnie niezależnie od siebie – ogłoszą upadłość i rozpoczną restrukturyzację tego samego podmiotu. Jeżeli do tego dojdzie, wystarczy podjąć odpowiednie działania, mającego przede wszystkim charakter „informacyjny”, prostujący pomyłkę.