Od każdej reguły są wyjątki. Nie inaczej jest w przypadku przepisów prawa, w tym oczywiście Prawa restrukturyzacyjnego. Zresztą można by zaryzykować twierdzenie, że w systemie prawa jest więcej wyjątków, niż reguł.

W obszarze Prawa restrukturyzacyjnego za jedno z zagadnień, w których krzyżują się różnego rodzaju reguły z ich wyjątkami są kwestie dotyczące zasad restrukturyzacji wierzytelności. W praktyce zaś jest to jeden z najważniejszych problemów, z którym należy zmierzyć się właściwie w każdym postępowaniu. Ich sytuacja – co do zasady – powinna być jednakowa. Czy, a jeśli tak to kiedy, można ją zróżnicować?

Sprawdź: Restrukturyzacja firmy

Prosta zasada i istotny wyjątek

Ustawodawca w art. 162 Prawa restrukturyzacyjnego wprowadził prostą zasadę: warunki restrukturyzacji zobowiązań dłużnika są jednakowe dla wszystkich wierzycieli. W przypadku, gdy wierzycieli podzielono na grupy, warunki restrukturyzacji są jednakowe dla wszystkich członków danej grupy. Tym samym nie ma przeszkód, aby zróżnicować propozycje restrukturyzacyjne dla poszczególnych grup. W końcu to samo ich utworzenie ma celu dostosowanie propozycji układowych do sytuacji wierzycieli reprezentujących zbliżone interesy.

Jednocześnie ustawodawca wprowadził istotny wyjątek od tej reguły. Otóż przyznanie korzystniejszych warunków restrukturyzacji zobowiązań dłużnika jest dopuszczalne wobec wierzyciela, który po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego udzielił lub ma udzielić finansowania w postaci kredytu, obligacji, gwarancji bankowych, akredytyw lub na podstawie innego instrumentu finansowego, niezbędnego do wykonania układu. Warto pamiętać, że w myśl przepisów

Prawa restrukturyzacyjnego uprzywilejowanie wierzycieli może wynikać także z posiadania przez nich zabezpieczenia rzeczowego wierzytelności oraz przewłaszczenia na zabezpieczenie czy wyraźnej zgody wierzyciela na odmienne traktowanie. Czy jednak można wskazać na granice takiego uprzywilejowania?

Granice uprzywilejowania wierzyciela

W pierwszej kolejności warto podkreślić fakt, że możliwość uprzywilejowania wierzycieli jest wyjątkiem od reguły ich równego traktowania. Wyjątek zaś – jak to w prawie bywa – należy wykładać w sposób ścisły, odrzucając jakiekolwiek jego rozszerzające rozumienie. Dlatego uprzywilejowanie jednych wierzycieli nigdy nie może iść tak daleko, że wiązałoby się to z pokrzywdzeniem innych. Tym bardziej więc niedopuszczalne jest takie różnicowanie sytuacji wierzycieli, które w ogóle uniemożliwiało by osiągnięcie celów postępowania restrukturyzacyjnego – a więc przede wszystkim oddłużenie przedsiębiorcy na zasadach wynikających z zawartego układu.

Dlatego uprzywilejowanie wierzycieli musi mieć racjonalne i obiektywne uzasadnienie – tak, aby tego rodzaju ukształtowanie pozycji uprawnionych wobec dłużnika nie miało charakteru arbitralnego. Jest to tym bardziej istotne, gdy weźmie się pod uwagę, że zawarty układ jest kontrolowany przez sąd. W ramach tejże kontroli ocenia się m.in. zgodność z prawem układu. W przypadku, gdy sąd dojdzie do przekonania, że układ jest niezgodny z prawem, ma obowiązek odmówić jego zatwierdzenia.

Natomiast możliwość odmowy zatwierdzenia układu pojawia się wówczas, gdy jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia.

Tym samym zbyt daleko idące zróżnicowanie sytuacji wierzycieli stwarza podwójne zagrożenie. Po pierwsze w takiej sytuacji może się okazać, że propozycje układowe nie znajdą akceptacji większości wierzycieli niezbędnej do przyjęcia układu. To właściwie kończy postępowanie i po prostu oznacza jego fiasko. Po drugie zaś może okazać się, że nawet wówczas, gdy układ zostanie przyjęty przez wierzycieli, zakwestionuje go sąd, poprzez wydanie postanowienia odmawiającego jego zatwierdzenia. Jeżeli przyjętego zróżnicowania sytuacji wierzycieli nie da się obiektywnie i racjonalnie uzasadnić, szanse, że zażalenie na odmowę zatwierdzenia układu przyniosą pożądane skutki są niewielkie.

Zobacz więcej z kategorii: dla przedsiębiorców