Kto może skorzystać z restrukturyzacji?

Wiadomo, że kiedy przedsiębiorca zaczyna mieć problemy z prowadzeniem swojej działalności, jedną z najważniejszych decyzji jest właściwe przeprowadzenie restrukturyzacji. Oczywiście nie w każdym przypadku należy od razu wdrażać postępowania przewidziane w Prawie restrukturyzacyjnym – niekiedy zupełnie wystarczające są chociażby zmiany w strukturze zatrudnienia, redukcja kosztów prowadzonej działalności czy pozyskanie nowych klientów.

Jednak w niektórych przypadkach bardzo trudno uratować biznes bez zastosowania któregoś z postępowań przewidzianych w Prawie restrukturyzacyjnym. W tym kontekście warto pamiętać, że ustawa ta jasno określa kto i pod jakimi warunkami może skorzystać z przewidzianych w niej rozwiązań. Jakie więc przesłanki należy spełnić, aby móc przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne?

Zdolność restrukturyzacyjna

Jedną z najważniejszych kwestii przy udzielaniu odpowiedzi na postawione powyżej pytanie jest ustalenie, czy dany podmiot posiada tzw. zdolność restrukturyzacyjną – a więc po prostu prawną możliwość skutecznego zainicjowania jednego z czterech postępowań uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. Zgodnie z tą ustawą jej przepisy stosuje się do: posiadających status przedsiębiorcy w rozumieniu Kodeksu cywilnego; spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej; wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem oraz wspólników spółki partnerskiej.

To właśnie przede wszystkim te jednostki posiadają zdolność restrukturyzacyjną, w praktyce zaś pewne trudności może sprawiać określenie, czy dany podmiot spełnia definicję przedsiębiorcy zamieszczoną w Kodeksie cywilnym. Warto wskazać, że przesądzające znaczenie mają tutaj czynniki podmiotowe i przedmiotowe. W pierwszym zakresie przyjmuje się, że status przedsiębiorcy może posiadać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna oraz jednostka organizacyjna charakteryzująca się jedynie zdolnością prawną. W tym kontekście przesądzające znaczenie o posiadaniu statusu przedsiębiorcy ma prowadzenie we własnym imieniu działalności gospodarczej lub zawodowej – a więc czynniki o charakterze przedmiotowym.

Trzeba mieć pieniądze

Jednak samo posiadanie zdolności restrukturyzacyjnej nie oznacza możliwości skutecznego otwarcia restrukturyzacji. Trzeba jeszcze – co właściwie oczywiste – spełniać przesłanki ogólne przesłanki odnoszące się do każdego z postępowań restrukturyzacyjnych, jak i ich poszczególnych typów. Chodzi tu więc przede wszystkim o znajdowanie się prowadzącego biznes w stanie niewypłacalności bądź zagrożenia niewypłacalnością, co warunkuje możliwość otwarcie każdego z omawianych postępowań. Poza tym skorzystanie z każdego z czterech rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych uwarunkowane jest od szczegółowych okoliczności, związanych chociażby ze strukturą zadłużenia przedsiębiorcy.

Poza tym należy pamiętać o tzw. przesłankach negatywnych, a więc czynników uniemożliwiających rozpoczęcie postępowania restrukturyzacyjnego. Wśród nich należy wymienić szczególnie dwie: zakaz pokrzywdzenia wierzycieli oraz brak zdolności dłużnika do pokrycia kosztów postępowania. Pierwsza z nich odnosi się do każdego typu restrukturyzacji – ustawa jednoznacznie wskazuje, że sąd odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli. Analogiczną decyzję sąd ma obowiązek podjąć również wówczas, gdy dłużnik wnioskował o zainicjowanie postępowania układowego lub sanacyjnego, a jednocześnie nie uprawdopodobnił swojej zdolności do bieżącego zaspokajania jego kosztów oraz zobowiązań powstałych po jego otwarciu.

Warto pamiętać, że chodzi tu o uprawdopodobnienie, a nie o udowodnienie tych okoliczności, a więc wystarczające jest przedstawienie sądowi np. dokumentów, z których wynika, że dłużnik ciągle znajduje się w na tyle dobrej sytuacji, że będzie miał możliwość wywiązania się ze wskazanych obowiązków. To zaś jest kolejny argument za tym, aby nie zwlekać z rozpoczęciem restrukturyzacji.