Kolejne programy rządowego wsparcia dla gospodarki – jednak tym razem na innych zasadach

Z ekonomicznego punktu widzenia przeciwdziałanie skutkom pandemii koronawirusa wymaga podjęcia wielu, różnorodnych działań, stanowiących wręcz pewien rodzaj interwencjonizmu państwowego w gospodarkę. Z tego względu – z punktu widzenia prowadzących działalność gospodarczą – jedną z najważniejszych obecnie kwestii jest harmonogram „odmrażania gospodarki” oraz dalsze formy pomocy, na które będzie można liczyć ze strony państwa. Nie ma wątpliwości, że rząd pracuje nad obydwoma tymi kwestiami, czego przykładem jest chociażby procedowana obecnie przed parlament kolejna ustawa zawierająca różnego rodzaju programy pomocowe. Warto przyjrzeć się tym rozwiązaniom bliżej, tym bardziej, że ustawodawca – przynajmniej w pewnym zakresie – zmienia dotychczasową „filozofię” pomocy przedsiębiorcom.

Nowa „filozofia” wsparcia gospodarki

W dotychczasowej „tarczy antykryzysowej” ustawodawca adresował swoją pomoc do bardzo szerokiego grona przedsiębiorców. Najpopularniejsze z programów wsparcia – jak chociażby trzymiesięczne zwolnienie ze składek ZUS dla zatrudniających mniej, niż dziewięciu pracowników – właściwie w ogóle nie były powiązane z kryterium spadku obrotów w wyniku zaistnienia epidemii COVID-19. Te zaczynały się liczyć np. przy okazji dopłat do pensji. Jednak wydaje się, że w procedowanej ustawie sprawy ulegną zasadniczej zmianie.

Świadczą o tym już dwa pierwsze artykuły procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Jednoznacznie zakładają one, że pomocą zostaną objęci przedsiębiorcy (a więc podmioty spełniający definicje z ustawy – Prawo przedsiębiorców), którzy borykają się z trudnościami ekonomicznymi „wynikającymi z wprowadzonych na podstawie odrębnych przepisów zakazów oraz ograniczeń w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzeniania się choroby wywołanej tym wirusem”. Mówiąc inaczej, z nowych form pomocy będą mogli korzystać przede wszystkim ci, którym po prostu zakazano prowadzenia działalności w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego, czy też stanu epidemii. Przy czym dyskwalifikujące będzie prowadzenie wobec przedsiębiorcy postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego.

Jakie straty, taka pomoc

Powyższe założenia w prosty sposób przekładają się na planowany zakres pomocy oraz sposoby jej uzyskiwania. Zgodnie z procedowanym projektem instytucja wspierająca – a więc w pierwszym rzędzie Agencji Rozwoju Przemysłu – będzie mogła udzielić przedsiębiorcy wsparcia szczególności w formie pożyczek, gwarancji lub poręczenia oraz leasingu lub innych instrumentów związanych z finansowaniem prowadzonej działalności gospodarczej, na warunkach rynkowych. Wsparcie to ma być udzielane sukcesywnie, przez wypłatę poszczególnych transz pożyczki lub innych form finansowania.

Przedmiotowe wsparcie będzie udzielane w odpowiedzi na wniosek przedsiębiorcy, w którym trzeba będzie dołączyć m.in. informację zawierającą opis planowanych przez przedsiębiorcę działań w celu ustabilizowania jego sytuacji ekonomicznej, czy oświadczenie potwierdzające trudną sytuację finansową, stanowiącą podstawę przyznania wsparcia oraz dane dotyczące sytuacji finansowej. Co istotne ustawodawca ma zamiar zobowiązać instytucję udzielającą wsparcia do niezwłocznego rozpatrywania złożonych wniosków, wyznaczając jednocześnie na dokonanie tej czynności maksymalny, 14-dniowy termin. Natomiast samo wsparcie – tak, jak w dotychczasowych rozwiązaniach „tarczy antykryzysowej” – będzie udziale na podstawie umowy zawieranej pomiędzy beneficjentem, a instytucją jej udzielającą. Warto zaznaczyć, że sama umowa będzie zawierana w terminie pięciu dni od dnia uzgodnienia warunków umowy z beneficjentem.

Jasne jest, że założeniem nowego programu jest udzielenie szybkiego wsparcia dla przedsiębiorców bezpośrednio doświadczonych skutkami obecnej pandemii. Jednak – jak zawsze – „diabeł w tkwi w szczegółach”. Właściwie z obecnego kształtu procedowanych przepisów nie wynika w jakiej dokładnie wysokości będzie oferowane wsparcie dla przedsiębiorców. Niestety, obecne doświadczenia w stosowaniu „tarczy antykryzysowej” pokazują, że – z pozoru drobne – niejasności legislacyjne mogą przełożyć się na bardzo poważne trudności w stosowaniu rozwiązań pomocowych.