Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze obarczone jest ryzykiem. Przeważnie im jest ono większe, na tym wyższe zyski można liczyć. Jednak zawsze trzeba być przygotowanym na taką ewentualność, że biznes po prostu się nie powiedzie. Tym samym warto zastanowić się, w jaki sposób można zminimalizować ryzyko utraty prywatnego majątku w przypadku, gdyby okazało się, że przedsiębiorstwo popadnie w tarapaty.

W takich okolicznościach zawsze trzeba się liczyć z koniecznością spłaty wierzycieli, a na to przeważnie przeznacza się majątek samego przedsiębiorcy – w tym ten, który służy do użytku jego rodziny. Jednak jest kilka sposobów na to, aby temu zaradzić.

Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki

Przy podejmowaniu działalności gospodarczej zawsze podstawową kwestią jest wybór odpowiedniej dla danego biznesu formy prawnej. Jest to kluczowa sprawa przekładająca się m.in. na sposób opodatkowania działalności, zarządzanie przedsiębiorstwem czy zasady udziału w obrocie gospodarczym. Jednocześnie im bardziej zaawansowana forma prawna, z tym większą ilością różnego rodzaju formalności trzeba się liczyć. Aczkolwiek ten medal ma też drugą stronę: rozbudowane formy prawne dają większą gwarancję zabezpieczenia prywatnego majątku przedsiębiorcy przed skutkami ewentualnego niepowodzenia w biznesie.

Najprostszym sposobem prowadzenia działalności jest tzw. JDG – a więc jednoosobowa działalność gospodarcza. Do jej powołania wystarczy jedynie złożenie stosownego wniosku w urzędzie gminy – bez problemu można to zrobić także online. Jednak w przypadku JDG praktycznie nie rozróżnia się majątku firmy oraz prywatnego majątku przedsiębiorcy. Tym samym odpowiada on wszystkim, co posiada, za długi wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej.

Inaczej jest w przypadku spółek osobowych – a więc np. spółki jawnej. Tu przedsiębiorca odpowiada za długi spółki solidarnie z samą spółką. Oznacza to, że wierzyciele mogą zwrócić się o spełnienie świadczenia zarówno do samej spółki, jak i do przedsiębiorcy.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa prywatnego majątku przedsiębiorcy najlepszym wyborem jest prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki kapitałowej – a więc z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej. Spółki te posiadają osobowość prawną, co jednocześnie czyni je zupełnie niezależnymi podmiotami prawa – z własnym majątkiem i odpowiedzialnością za długi. Co prawda od tej zasady istnieją pewne wyjątki, dotyczące np. odpowiedzialności członków zarządu spółki za jej długi. Jednak powstaje ona dopiero wtedy, gdy egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna, a członkowie zarządu nie złożyli na czas wniosku o upadłość lub restrukturyzację.

Rozdzielność majątkowa?

Dobrym sposobem na zabezpieczenie interesów majątkowych rodziny przedsiębiorcy może okazać się także zawarcie przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej, popularnie określanej mianem intercyzy, na mocy której małżonkowie wprowadzą między sobą ustrój rozdzielności majątkowej. Wówczas każdy z nich posiada swój prywatny majątek. W takich okolicznościach małżonkowie niezależnie od siebie odpowiadają za swoje długi – w tym związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wierzyciele zaś – odwrotnie, niż w przypadku pozostawania małżonków we wspólności ustawowej – nie mogą skierować egzekucji do majątku wspólnego, gdyż taki po prostu nie istnieje.

W związku z tym interesy można oddzielić od spraw prywatnych także w sensie prawnym, zabezpieczając majątek rodzinny przed ewentualną egzekucją. Przed wyborem najlepszego rozwiązania warto przeprowadzić szerokie analizy, gdyż zastosowanie wskazanych tu mechanizmów pociąga za sobą wiele różnych konsekwencji, które nie zawsze są wprost równoważone przez korzyści płynące z zabezpieczenia majątku przed skutkami niepowodzeń biznesowych.