Jak obliczyć wysokość rekompensaty za opóźnienie?

Zatory płatnicze to naprawdę poważny problem dla wszystkich prowadzących działalność gospodarczą. Nie dość, że nieopłacone faktury bądź rachunki oznaczają dla firmy problemy, to jeszcze trzeba zainwestować czas i środki w egzekucję należności. Dlatego warto pamiętać, że nierzetelni kontrahenci – jeżeli chodzi o transakcje między przedsiębiorcami – muszą liczyć się z karą finansową, której równowartość przysługuje wierzycielowi. I to od każdej, pojedynczej transakcji – nawet, gdy wynikały one z jednej umowy. Kiedy dokładnie należy się rekompensata za opóźnienie?

Rekompensata za opóźnienie w płatnościach – na czym polega?

Podstawą do dochodzenia rekompensaty za opóźnienie w transakcjach handlowych jest unijna dyrektywa z dnia 16 lutego 2011 roku w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych oraz wykonująca ją w Polsce ustawa z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Dotyczy ona – co warto od razu zaznaczyć – umów, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony kontraktu zawarły go w związku z wykonywaną działalnością.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 wskazanej ustawy wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek za opóźnienie należy się od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty: 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych; 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50000 złotych; 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych. Przy czym równowartość kwoty tej rekompensaty w złotych polskich jest ustalana w oparciu o średni kurs euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Ile razy należy się rekompensata w wysokości 40; 70 lub 100 euro?

Co prawda przyznanie wskazanych powyżej rekompensat nie wyczerpuje wszystkich roszczeń przedsiębiorcy, jakie ten może dochodzić w związku z koniecznością poniesienia kosztów odzyskiwania swojej należności, to jednak kluczową kwestią pozostaje pytanie: od ilu dokładnie transakcji liczyć wysokość rekompensaty? Niedawno na ten temat wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C 419/21) stwierdzając, że – mówiąc oczywiście w pewnym uproszczeniu – powinna tu znaleźć zastosowanie zasada, którą można krótko streścić tak: rekompensata należ się za każde, pojedyncze opóźnienie dotyczące jednostkowej dostawy towary lub usługi.

Oznacza to, że nawet jeżeli przedsiębiorców łączy jedna umowa, to i tak nie przesądza to, że – w sensie powołanych powyżej przepisów – mamy do czynienia z jedną transakcją handlową. Wystarczy, że z treści kontraktu będzie jednoznacznie wynikać, iż na jego podstawie będą realizowane różne dostawy towarów lub usług, a każda taka dostawa będzie powodować obowiązek dokonania płatności na rzecz dostawcy. Wówczas „jednostkową” dostawę należy potraktować, jako niezależną transakcję handlową. Gdyby nie została ona opłacona w terminie, to przedsiębiorca ma prawo domagać się ustawowej kary w wysokości 40l 70 lub 100 euro.