Problem przeterminowanych należności dotyczy większości firm, a zjawisko to nasiliło się w pandemii. Wielu przedsiębiorców ma takie negatywne doświadczenia i spotyka się z uzasadnianiem zaległości w płatnościach obecną sytuacją. Jak dochodzić zapłaty, jeśli Twoim dłużnikiem jest spółka? Co powinieneś zrobić, aby odzyskać wierzytelności?
Odpowiedzialność spółek prawa handlowego
W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, na zasadzie wpisu do CEIDG, przedsiębiorca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania, łącznie z własnym majątkiem. Oznacza to, że na poczet spłaty długów komornik może zająć np. jego auto prywatne czy nieruchomość. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku spółek prawa handlowego, wśród których wyróżniamy spółki kapitałowe i osobowe.
Do osobowych należą spółki: partnerska, jawna czy komandytowa. Natomiast do kapitałowych – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna. Zarówno spółki osobowe, jak i kapitałowe mają własny kapitał, który jest odrębny od majątku wspólników. W pierwszej kolejności w obu przypadkach odpowiedzialność za zobowiązania ponosi spółka, natomiast wówczas, gdy odzyskiwanie pieniędzy od niej okazuje się nieskuteczne, to odpowiedzialni stają się wspólnicy lub członkowie zarządu.
Jak odzyskać pieniądze od spółki?
Bezskuteczna egzekucja spółki nie oznacza, że tracisz możliwość dochodzenia należności, jednak znaczenie ma to, jaki podmiot jest dłużnikiem. W zależności od rodzaju spółki może to wyglądać inaczej.
Odpowiedzialność w spółkach kapitałowych
W przypadku spółki akcyjnej w pierwszej kolejności odpowiedzialność za długi ponosi spółka – całym swoim majątkiem. Akcjonariusze natomiast ryzykują jedynie utratą wkładów wniesionych za akcje, ponieważ za jej zobowiązania mogą zostać obciążeni odpowiedzialnością tylko wtedy, gdy powstały one przed jej wpisaniem do Krajowego Rejestru Sądowego.
W przypadku spółki z o.o. za zobowiązania odpowiedzialność ponosi spółka, nie zaś wspólnicy. Istnieją jednak wyjątki. Pierwszym jest zaciągnięcie przez tę spółkę zobowiązań przed jej wpisaniem do Krajowego Rejestru Sądowego. Drugim – szkody spowodowane przy tworzeniu spółki poprzez działanie wbrew prawu, a trzecim – niespełnienie przez wspólnika świadczenia należnego spółce przy nabywaniu udziału. Do odpowiedzialności pociągnięci mogą być również członkowie zarządu, których można pozwać, poza nielicznymi wyjątkami.
Odpowiedzialność w spółce jawnej
W przypadku problemów z egzekucją należności od spółki jawnej pozostali wspólnicy odpowiadają solidarnie [MS1] za dług. Wierzyciel może się ubiegać spłaty od każdego ze wspólników, jak i wyłącznie od jednego. Jeśli zadłużenie zostanie spłacone przez jednego z nich, to wtedy przysługuje mu roszczenie regresowe wobec pozostałych, tak, aby każdy poniósł odpowiedzialność za zobowiązanie w częściach równych.
Odpowiedzialność w spółce partnerskiej
W spółkach partnerskich istnieją dwa rodzaje odpowiedzialności. Wspólnik ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania, które są związane z wykonywaniem przez niego wolnego zawodu (np. profesji adwokata), a także za takie, które powstały w wyniku kroków podjętych przez osobę zatrudnioną przez tego wspólnika.
Nieograniczona odpowiedzialność dotyczy również opłat za media czy kosztów wyposażenia lokalu, natomiast zwolnienie z odpowiedzialności obowiązuje w przypadku zobowiązań innego wspólnika lub jego pracownika.
Odpowiedzialność w spółce komandytowej
Wspólnikami w spółce komandytowej są komplementariusze i komandytariusze. Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania całym swoim majątkiem solidarnie z innymi wspólnikami. Odpowiedzialność komandytariuszy jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej. W pewnych przypadkach ograniczenie odpowiedzialności może być wyłączone.
Odpowiedzialność w spółce komandytowo-akcyjnej
W przypadku tej spółki również wyróżniamy dwa typy wspólników, ale są nimi: komplementariusze oraz akcjonariusze. Akcjonariusze mogą co najwyższej utracić wkład wniesiony za akcje – ponadto nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Natomiast komplementariusze odpowiadają za zobowiązania podmiotu całym swoim majątkiem.
Dochodzenie należności od członków zarządu spółek prawa handlowego
Brak efektów prób wyegzekwowania zapłaty bezpośrednio od spółki nie oznacza, że nie masz szans na uzyskanie pieniędzy. Rozwiązaniem problemu może być pozwanie członków zarządu danego podmiotu.