Doradca restrukturyzacyjny w ogólności

Wraz z wejściem w życie ustawy prawo restrukturyzacyjne pojawił się nowy zawód – doradca restrukturyzacyjny. Z mocy prawa doradcami restrukturyzacyjnymi zostały osoby posiadające licencję syndyka (sama licencja syndyka zmieniła nazwę na licencję doradcy restrukturyzacyjnego). Już na etapie tworzenia ustawy pojawiały się wątpliwości, czy syndycy są przygotowani do pełnienia ról w postępowaniach restrukturyzacyjnych, wszak jest to zupełnie inne zadanie niż w postępowaniu upadłościowym. Na to pytanie pewnie jeszcze nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć, wydaje się jednak, że w ramach doradztwa restrukturyzacyjnego będą podmioty specjalizujące się bądź to w upadłościach, bądź w restrukturyzacjach.

Generalnie jednak doradca restrukturyzacyjny to osoba (także prawna – zobacz tu) posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Może ona pełnić rolę w postępowaniach upadłościowych (syndyk, tymczasowy nadzorca sądowy), jak i w postępowaniach restrukturyzacyjnych (nadzorca układu, nadzorca sądowy, zarządca). Warto jednak podkreślić, że zgodnie z nowymi przepisami doradca restrukturyzacyjny to także podmiot, który świadczy usługi doradztwa restrukturyzacyjnego (masło maślane?). Jak należy to rozumieć? ustawa to oczywiście definiuje i nie jest to przedmiotem mojego wpisu, żeby tę definicję powielać.

Doradztwo restrukturyzacyjne

Chciałbym jednak napisać jak ja rozumiem doradztwo restrukturyzacyjne, a rozumiem jako kompleksową pomoc dla przedsiębiorców, którzy z takich czy innych powodów znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej, ale nie tylko lub przewidują, że w takiej sytuacji znajdą się lub mogą się znaleźć. Obejmować to może zatem zarówno sytuację takie jak sukcesja (np. w firmie rodzinnej stery nad firmą przejmują dzieci), odejście założyciela na emeryturę i utrata kontroli nad firmą (powołanie zewnętrznego zarządu), w końcu problemy finansowe spowodowane czynnikami wewnętrznymi (np. złe zarządzanie, błędy menedżerów, niekorzystny kontrakt, proces sądowy, utrata głównego kontrahenta), czy też czynnikami zewnętrznymi (np. niekorzystna aura, zalanie magazynu, pożar, itd.).

W każdym tym przypadku można mówić o doradztwie restrukturyzacyjnym, w każdym tym przypadku bowiem trzeba będzie spółkę/firmę/przedsiębiorstwo zrestrukturyzować. W tym znaczeniu zrestrukturyzować, że trzeba będzie je dostosować do nowych okoliczności. Wydaje się, że doświadczenie doradców restrukturyzacyjnych będzie nieocenione w takich przypadkach. Nawet bowiem w sytuacji firm w dobrej kondycji finansowej kluczowe będzie właśnie takie doradztwo w danym strategicznym momencie, które uchroni firmę przed problemami w przyszłości. My, doradcy restrukturyzacyjni, spotykamy się na co dzień z sytuacjami, w których błędy strategiczne po kilku latach przynoszą dla przedsiębiorców poważne problemy. Dlatego takie doświadczenie pozwala nam skutecznie wspomagać przedsiębiorców w tych, trudnych newralgicznych momentach, żeby nie powielali oni cudzych błędów.

Doradca restrukturyzacyjny – jak powinien działać?

W końcu należy wskazać, że niezależnie od tej szeroko rozumianej roli doradców restrukturyzacyjnych opisanej wyżej, oczywiście najczęściej wspomagamy przedsiębiorców w sytuacjach kryzysowych – niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością. W takim przypadku należy również powiedzieć, że często mówi się o doradcy restrukturyzacyjnym jako o lekarzu przedsiębiorstw i ja się z tym określeniem zgadzam, ale je rozwijam. Uważam bowiem, że skoro już nazywać nas można lekarzami przedsiębiorstw to trzeba rozróżnić dwie sfery naszej działalności. Po pierwsze chirurgia, przez którą rozumiem wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego (od „małego niegroźnego zabiegu” w postaci postępowania o zatwierdzenie układu, po „operację na otwartym sercu” w postaci postępowania sanacyjnego). Po drugie leczenie bezinwazyjne, polegające po prostu na dostarczeniu jednego skutecznego leku (co ważne w odpowiedniej dawce),  przez co rozumiem różne formy poszukiwania finansowania dla przedsiębiorstw. W naszej kancelarii skupiamy się w pierwszej kolejności na możliwościach danych przedsiębiorstw i zastanawiamy się nad szansą pozyskania kapitału dla przedsiębiorstw, które może mieć różne źródła: dezinwestycje, inwestor kapitałowy, inwestor branżowy, windykacja należności, emisja obligacji, wejście na giełdę, itd.. Dopiero gdy wiemy, że nie uda się zdobyć „lekarstwa” w odpowiedniej dla danego przedsiębiorstwa dawce (ocena co do poziomu koniecznego dofinansowania jest wynikiem audytu restrukturyzacyjnego) podejmujemy się działań mających na celu otwarcie postępowań restrukturyzacyjnych.

Podsumowanie

Doradca restrukturyzacyjny to powinien być doradca strategiczny w danej firmie, który nie tylko wzywany jest do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, ale ktoś kto wspomaga radą zarząd w sytuacjach krytycznych (nie mylić z „kryzysowych”). Z kolei w sytuacjach kryzysowych, doradca restrukturyzacyjny swoją wiedzą i doświadczeniem powinien pomóc rozwiązać problemy przedsiębiorstwa, jednak w pierwszej kolejności powinien poszukiwać jak najmniej inwazyjnych form pomocy. Dopiero gdy okaże się, że takie formy są nierealne, powinien kierować „pacjenta” na „operację”, tj. otwierać postępowanie restrukturyzacyjne.