Brexit a restrukturyzacja i upadłość

Brexit to duża przeszkoda na drodze do restrukturyzacji bądź upadłości

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej z pewnością jest jednym z ważniejszych wydarzeń ostatnich lat, które przekładają się na funkcjonowanie firm po obydwu stronach kanały La Manche. Niestety, pomimo zawarcia umowy pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską, wiele obszarów pozostaje poza zakresem tej regulacji, co jednocześnie oznacza wiele poważnych trudności – zwłaszcza w zakresie prawa gospodarczego, w tym obszarze restrukturyzacji i upadłości. To z kolei stawia przed prawnikami zajmującymi się tego typu sprawami szereg wyzwań. Sprostanie im jest koniecznym warunkiem do skutecznego zakończenia sprawy restrukturyzacyjnej bądź upadłościowej.

Brak automatyzmu

Opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię oznacza, że staje się ona państwem trzecim, a więc podobnie jak inne państwa niebędące członkiem Wspólnoty nie podlega chociażby normom wynikającym z unijnego prawa. Cały problem z negocjowaniem warunków porozumienia – które trwało niemal do ostatnich dni zeszłego roku – sprowadzał się właśnie do prób przeciwdziałania sytuacji, w której Zjednoczone Królestwo będzie traktowane w stu procentach tak, jak państwa trzecie wobec Unii Europejskiej. W wielu obszarach udało się osiągnąć ten efekt, jednak – niestety – nie można wśród nich wymienić spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Porozumienie zawarte przez Brukselę i Londyn po prostu nie dotyczy tego rodzaju spraw.

W praktyce oznacza to, że – dotąd często stosowane z powodzeniem – unijne regulacje dotyczące upadłości i restrukturyzacji od 1 stycznia 2021 roku nie znajdują zastosowania wobec Wielkiej Brytanii. Z tego właśnie względu przykładowo postępowanie upadłościowe ogłoszone na Wyspach nie będzie miało znaczenia w Polsce – i odwrotnie, postanowienie o ogłoszeniu upadłości wydane przez polski sąd nie znajdzie automatycznego zastosowania w Wielkiej Brytanii. Oczywiście prowadzi to do całej gamy szczegółowych skutków – wśród nich przede wszystkim do nieuznawania czynności procesowych podjętych przez właściwe organy Zjednoczonego Królestwa i państw członkowskich UE w sprawach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, np. w kwestii wyznaczenia zarządcy bądź syndyka, czy zgłoszenia wierzytelności.

Trudne, ale nie niemożliwe

Oczywiście w praktyce prowadzenie „międzynarodowego” postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego w ramach Unii Europejskiej również napotyka na szereg trudności, aczkolwiek z pewnością mniejszych, niż w sytuacjach, gdy w grę wchodzi współpraca z państwem trzecim. Jednak także tego rodzaju postępowania są możliwe i często toczą się z powodzeniem – wymagają jednak od prawnika prowadzącego upadłość lub restrukturyzację sporej wiedzy, zaangażowania i doświadczenia. Pomiędzy polskimi i brytyjskimi ustawami regulującymi kwestie upadłości i restrukturyzacji zachodzi wiele podobieństw, co nie zmienia faktu, że różnice pomiędzy rozwiązaniami normatywnymi sprawiają, że z pozoru zbliżone skutkami decyzje mogą przynieść zupełnie inne rezultaty. I właśnie na tego rodzaju zagrożenia trzeba szczególnie uważać. 

Dlatego w takich sytuacjach warto sięgać po rozwiązania, którym najbliżej do polskiego prawa. W omawianym tu zakresie rolę tę z powodzeniem może spełniać procedura przygotowanej likwidacji (pre-pack), gdyż ustawodawca wprowadzając ją do polskiego prawa  wzorował się na jej brytyjskim pierwowzorze. Oczywiście – biorąc pod uwagę wcześniej wskazane uwarunkowania – skorzystanie z przygotowanej likwidacji samo w sobie nie rozwiązuje problemów związanych z opuszczeniem przez Wielką Brytanię Unii. Chodzi tu raczej o poszukiwanie – jeszcze przed wszczęciem sprawy w Polsce bądź w Zjednoczonym  Królestwie – rozwiązań, które pozwolą zoptymalizować negatywne skutki Brexitu. Do nich zaś z pewnością zalicza się przygotowana likwidacja, która w ogóle znacząco ułatwia osiągnięcie celów wiązanych ze sprawami upadłościowymi i restrukturyzacyjnymi – zarówno w prawie polskim, jak i brytyjskim.