Bankructwa firm w Polsce – kryzys dopiero nadchodzi?

Od czasu wybuchu pandemii COVID-19 w gospodarce właściwie nie było spokojnego okresu, który pozwoliłby przedsiębiorcom na stabilny wzrost. Niestety, niewiele wskazuje na to, aby w przyszłym roku – a przynajmniej w pierwszym półroczu 2023 roku – sytuacja gospodarcza miała ulec poprawie.

Dlatego im wcześniej przedsiębiorcy zaplanują działania, które pomogą im przetrwać ewentualny kryzys z wypłacalnością, tym lepiej. W końcu nawet najbardziej poważne problemy finansowe firmy nie muszą oznaczać upadłości. Jak jej przeciwdziałać?

Upadłość firm 2022 – ile firm upada w Polsce?

Ostatnie dni roku to tradycyjnie czas podsumowań. Jeżeli jednak sięgniemy po statystyki obrazujące, ile firm upada w Polsce, to naprawdę trudno o optymizm. Rok 2022 był pod tym względem rekordowy.

Firma Coface, która od kilku lat regularnie opracowuje szereg ciekawych statystyk gospodarczych, wskazuje, że w kończącym się roku – ale według danych na koniec września, czyli nadal niepełnych – aż o 22, 5 proc. wzrosła liczba postanowień sądowych, w których stwierdza się niewypłacalność firm. Chodzi tu o zestawienie w stosunku rok do roku. Znaczny odsetek tego rodzaju decyzji sądowych wiąże się z ogłoszeniem upadłości, co w praktyce najczęściej prowadzi do likwidacji firmy. Do tego należy doliczyć 1159 ogłoszeń o rozpoczęciu postępowania układowego.

W świetle tych statystyk najgorsza sytuacja jest w sektorze budownictwa, transportu, handlu i usług. Co istotne, największy wzrost liczby upadłości zanotowano w branży transportowej, która tradycyjnie uznawana jest za „papierek lakmusowy” sytuacji gospodarczej. W końcu transport ma kluczowe znaczenie właściwie dla całej gospodarki, jednocześnie firmy transportowe, jako pierwsze odczuwają np. zmiany cen paliw.

Jak uniknąć ogłoszenia upadłości? Restrukturyzacja dłużnika

Oczywiście firma znajdująca się w stanie niewypłacalności – oznaczającym brak możliwości spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych – może od razu zdecydować się na ogłoszenie upadłości. Taka możliwość wynika wprost z przepisów Prawa upadłościowego, które stanowią, że upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika niewypłacalnego. Jednak jest jeszcze inna – najczęściej dużo lepsza – możliwość: skorzystanie z postępowania restrukturyzacyjnego. Otóż Prawo restrukturyzacyjne zezwala na przeprowadzenie restrukturyzacji wobec dłużnika niewypłacalnego albo zagrożonego niewypłacalnością.

Restrukturyzacja dłużnika to najbardziej efektywny i najprostszy sposób na uniknięcie ogłoszenia upadłości. Postępowanie restrukturyzacyjne zostało tak skonstruowane, aby umożliwić oddłużenie przedsiębiorcy, a tym samym dalszą kontynuację prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Zresztą przeważnie jest to z korzyścią dla samych wierzycieli, którzy dzięki temu mają dużo większe szanse na zaspokojenie swoich należności – na zasadach wynikających z układu zawartego z dłużnikiem.

Prawo restrukturyzacyjne pozwala zadłużonemu przedsiębiorcy na wdrożenie jednej z czterech procedur restrukturyzacyjnych: postępowania o zatwierdzenie układu; przyspieszonego postępowania układowego; postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego.

Pierwsze z nich – a więc postępowanie o zatwierdzenie układu – jest najmniej skomplikowane, pozwalając dłużnikowi na zawarcie układu w ciągu kilku tygodni. Sąd zaś angażowany jest dopiero na etapie rozpoznawania wniosku o zatwierdzenie układu. Natomiast postępowanie sanacyjne znajduje się niejako na drugim krańcu, stanowiąc najbardziej rozbudowaną z procedur restrukturyzacyjnych. W jej ramach przeprowadza się także tzw. działania sanacyjne, które mają kompleksowo rozwiązać wszystkie trudności, z którymi boryka się dłużnik.

Zawsze rodzaj restrukturyzacji trzeba dostosować do położenia zadłużonego przedsiębiorcy. Po wybraniu postępowania należy je odpowiednio zaplanować – bez tego rzadko kiedy udaje się uzyskać oddłużenie. Poza tym całość procedury musi przebiegać zgodnie z prawem – w przeciwnym razie nie ma co liczyć na to, że układ zostanie zatwierdzony przez sąd. Dlatego restrukturyzację warto powierzyć fachowcom mającym duże doświadczenie w tej dziedzinie.